'Ikiz kardesleri buldum'
Candan Erçetin son albümü için Yunanca ögrendi.
Radikal 23 Aralik 2005

Yeni albümü 'Aman Doktor'da Yunanistan ve Türkiye'nin ortak sarkilarini seslendiren Candan Erçetin: Bizim yillardir dinleyip sevdigimiz sarkilarin karsi yakadaki ikizlerini aradim

TÜMAY YAZICI

ISTANBUL - Candan Erçetin profesyonel müzik yasaminda 10'uncu yilini geride birakti. Erçetin 10 yila bes albüm, bes remiks ve iki proje albüm sigdirmayi basardi ve tüm bunlari yalnizca 'yapmis' olmak için degil, hakkini vererek yapti. Profesyonel müzik yasaminin 10'uncu yilini taçlandirdigi yeni albümü 'Aman Doktor' ise bir arsiv çalismasi. Erçetin 'Aman Doktor'da kendi deyisiyle 'ayni müziklerle hüzünlenen, ayni müziklerle cosan ve dans eden' iki ülkenin, Yunanistan ve Türkiye'nin farkli dillerde paylastigi melodileri yorumladi. 'Darildin mi Gülüm Bana', 'Indim Havuz Basina', 'Telgrafin Tellerine Kuslar mi Konar' gibi iki ülke insaninin da hayatinda yer etmis melodileri, hem Yunanca hem de Türkçe seslendirdi. Buzuki, lavta, cura ve baglamada Buzuki Orhan Osman'in, 'Telgrafin Tellerine Kuslar mi Konar'in Yunancasinda vokalde Stelyo Berber'in eslik ettigi 'Aman Doktor' üzerine Candan Erçetin'le konustuk.
Profesyonel mü-zik yasaminizin 10. yilini kutlarken geriye dönüp kariyerinize baktiginizda gördükleriniz için neler diyeceksiniz? Sizde iz birakan 'Iyi ki yapmisim'lar ve 'Keske yapmasaydim'lar neler?
Bu sorunuza küçük örnekler üzerinden degil de isin ana fikrini olusturan konu üzerinden cevap vermek isterim. Aslinda zaman zaman 'Keske yapmasaydim' çogu zaman da 'Iyi ki yapmisim' dedigim bir konu var ki o da profesyonel müzik yasamina baslamak, daha basit söylemek gerekirse 10 yil önce aldigim albüm yapma karari. Yoruldugum, direncimin azaldigi, bagisiklik sistemimin zayifladigi zamanlarda neden baska bir meslek seçmedigim sorusunun muhasebesini 'keske'lere kadar vardiriyorum ama 30 kisilik ya da 3 bin kisilik hiç fark etmez, bir konser sonrasinda bu meslegi yaptigim için ne kadar sansli oldugumu tekrarliyorum hep kendi kendime.
Profesyonel müzik yasaminizin 10'uncu yilini bir arsiv çalismasiyla, komsu Yunanistan'la farkli dillerde paylastigimiz ortak melodileri yorumladiginiz 'Aman Doktor'la taçlandirdiniz. Bu albümü yapmaktaki en önemli nedeniniz?
Ilk yola çikisim, farkli dillerde sahiplendigimiz ortak melodileri yorumlamak ve kayit altina almak tabii, böyle bir çalisma için de bir kaynak arastirmasi yapmak bence zorunluluk, aksini düsünemiyorum bile. 'Aman Doktor'un hayaline ise sanirim birçok kisi tarafindan sahiplenilmis, söylenmis, dinlenmis ama yillardir eski kayitlara hapsolmus, belki biraz da paslanmis sesini tekrardan duyurabilmek diyebiliriz. Hem artik kime ait oldugunun da bir önemi yok çünkü sinirlari asmis, görmüs geçirmis, rüstünü ispat etmis sarkilar bunlar.
'Albümü yaparken karsilastiginiz en büyük zorluk neydi?
Bir ucu akademik arastirmalara dayanan çalismalarda en büyük sorun hep zamandir. Konunun derinligi belki de yillarca arastirilmayi hak ediyor ancak biz bir yila yakin bir süre koyduk kendimize. Teslim tarihi gelip çattiginda, hep son bir seyler daha ekleme ihtiyaci hissediyorduk ama bir yerde durmamiz gerekiyordu ve durduk. Bu nedenle artik yayimlanamayacak dahi olsa hepimizde arastirmaya devam etme istegi kaldi.
'Aman Doktor' için, yillardir birbiriyle didisen iki kapi komsusunun aslinda kültürel ve duygusal olarak birbirine ne kadar benzedigini gösteren bir çalisma diyebilir miyiz?
'Komsu'ya yakin illerden birinde yetisen biri olarak çok emin bir biçimde söyleyebilirim ki biz hiç didismedik, sadece didisenleri seyrettik. Bu sarkilari karsilikli olarak sahiplenmis olusumuz da bunun en önemli ispati. Ayni müziklerle hüzünlenen, ayni müziklerle cosan ve dans eden iki halk ayni duygulari yasiyor demektir; bu da tabii ki bagliligin bir göstergesi.
Albümle ilgili kaynak arastirmalarini, Yildiz Üniversitesi Etnomüzikoloji Bölümü'nde Türk müzigi alaninda doktora arastirmasini sürdüren Sophia Kompotiati ile birlikte yürütmüssünüz. Kompotiati ile yolunuz nasil kesisti?
Bu çalismayi yapabilmek için üniversitede aldigim antik Yunanca dersinden kalma köhne bilgilerimi tazeleyip bu dili ögrenmem gerekiyordu. Bunun için ese dosta haber saldim 'tanidiklari bir Yunanca hocasi var mi?' diye. Derken Sophia'dan bahsedildi ve bulustuk. Bulustugumuzda ben Sophia'nin doktora konusundan haberdar degildim, repertuvar arastirmasina kendim baslamistim. Tanisinca bunun büyük bir sans oldugunu ikimiz de fark ettik ve projenin tamamini omuz omuza yürüttük.
Kompotiati ile birlikte yürüttügünüz arastirma çalismalari sirasinda duygusal olarak sizi neler etkiledi?
Sophia, heyecan dolu, müzige gönül vermis genç bir akademisyen, Türkçeyi Yunanistan'da ders alarak ögrenmeye baslamis.... En duygusal anlarimizi repertuvar ararken yasadigimizi söyleyebilirim, ben 'Zeytinyagli Yiyemem Aman'in Türkçesini söyledigimde bu bizde de var diye heyecanla çiglik attigi bir gün hatirliyorum mesela. Keyifliydi, çok keyifliydi. Elimizde öyle genis bir repertuvar olustu ki bazilarini albüme sigdiramadigimiz için hâlâ üzülüyoruz.
Albümdeki eserleri hem Türkçe hem de Yunanca seslendirmissiniz. Yunancayi ögrenmekte güçlük çekmediniz mi?
Isterseniz buna 'ögrenmekteyim' diyelim. Bir dili ögrenmek zaten zor, hele hele alfabesi farkli olunca is daha da zorlasiyor. Ama en azindan sunu söyleyebilirim, sarkilarin sözlerini Yunan alfabesinden okuyarak söyledim yani okuyup yazabiliyorum ama konusmak için sanirim bir süre Yunanistan'a gitmek gerekli. Neyse ben simdilik çalismaya devam ediyorum belki o da olur.
'Göç' temasi, sizin müziginizde hep hissedilir. Nedir bu temayla aranizdaki bag?
Göçmen kültürü bana kalan bir miras, ben de bu mirasin yarattigi duygularin hesaplasmasini yapiyorum dogal olarak. Büyüdügüm ortam da bu kültürün yogun hissedildigi bir bölgede oldugu için ister istemez bu birikim müzigime yansiyor. Mesela bu çalismada da yaninda tasiyabildigi kadar esyasiyla yola çikan insanlarin yüreginde ve hafizasinda göçüne kattigi sarkilari söyledim. Bizim yillardir dinleyip sevdigimiz sarkilarin karsi yakadaki ikizlerini aradim.
Aman Doktor/Candan Erçetin/DMC