80’leri 20 yil geç yasayan Bulgar gençleri refahta rötar istemiyor
11.11.2006 / Sila Özçelik / Haber      

Komünist dönemden kalma yüksek, tas ve alabildigince abartili devlet binalarinin gümbür gümbür retro müzik çalan barlara alismaya çalistigi Sofya sokaklarinda bu aralar tatli bir telas var. Meydandaki dijital sayaçta gelen geçenin izledigi iki haneli rakam, her gün bir sayi düsüyor.60..59..58..

Bulgaristan 1 Ocak'taki Avrupa Birligi (AB) üyeligine her geçen gün biraz daha yaklasirken, Bulgarlar için sayilari geriden saymak belki de hiç bu kadar keyifli olmamisti. Hediyelik esya dükkanlarinda AB bayraklari dalgalaniyor, kitapçidan çikan bir kadin elinde AB'yi simgeleyen ve yakinda "yildizlarindan biri" olacaklari mavi bayrakli poseti salliyor. Sehrin en lüks caddesi Vitoscha'da lüks magazalar iki adim arayla birbirini takip ediyor. Komünist dönemde eline sadece 3 renk boya kalemi verilen, giydikleri kabanin rengi göze batiyor diye velileri okula çagrilan dönemin Bulgar gençliginin çocuklari ise adeta babalarindan mahrum edilen özgürlügün acisini çikariyor.

80'lerde yasak oldugu için dinlenemeyen sarkilar çeyrek yüzyil rötarli da olsa ezbere söyleniyor, sokaklarda son model jipler cirit atiyor, Vitoscha'daki magazalarin vitrinlerini en göz alici renkteki giysiler süslüyor. Ancak belki de her gelismekte olan ülkede görüldügü gibi Bulgaristan'in baskenti Sofya'da da benzer bir dengesizlik var: Zenginler, yoksullar ve ortalikta hiç görünmeyen "orta direkler". Vitoscha caddesinin biraz ilerisinde yasli ve zayif bir çiçekçi kadin ani gelen soguk havaya aldirmadan siftah yapmaya çalisiyor. Rüzgardan korunmak için arkasina sigindigi votka reklamindaki "Bulgaristan'in gülen yüzü" mutlu ve sarisin kizsa onun farkinda olan belki de tek kisi. Sofya sokaklarinda dolasirken köse basi bir dilenci ya da kendine bir seyler çikabilecegi umuduyla çöpleri altüst eden bir evsize rastlamak mümkün.



Gelir seviyesi düsük

Bulgaristan hala AB'nin kisi basina düsen gelir seviyesi en düsük ülkesi. Üstelik Bulgarlar, AB'ye girecekleri için ne kadar heyecanli olsalar da üyeligin kendilerine bir sihirli degnek gibi dokunacagina da bir o kadar inanmiyor. Yolsuzluk skandallarina batmis politikacilari, sokak ortasinda yasanan faili meçhul cinayetler ve mafyasiyla özdeslesen Bulgaristan'da üniversite gençligi ile AB'yi konustuk. AB'ye üyelik konusunda üniversite gençliginin fikri ortak. Sofia Üniversitesi'nin Filoloji, Hukuk ve Iktisat fakültesinde okuyan Milena Vladimirova Ruseva, Anna Getova. Zornitsa Nikolaeva ve Sofya Dimitrova, AB'ye girisin her seyi bir anda degistirmeyeceginde hem fikir. Gençlerin en fazla endise ettigi noktalarin basinda ise AB'ye girince fiyatlarin yükselirken zaten yeterince düsük olan ücretlerin ayni kalmasi. Üniversite gençligi AB üyeligi ile birlikte yabanci bir ülkede çalisma ve beyin göçü fikrine ise sicak bakmiyor ve "Bulgaristan için çalismak istiyoruz" diyor. Politika konusuna gelindiginde ise çok fazla konusmak istemiyorlar. Genel olarak ögrencilerde fasist lider Siderov'un seçimleri kazanamamasindan dolayi bir memnuniyet var.



ÜNIVERSITE GENÇLIGI ÜYELIGI DEGERLENDIRDI

Milena Vladimirova Ruseva/Ingiliz Filolojisi

Yüksek maas için ülkeyi terk etmem

AB'ye girince çok büyük ve ani bir degisiklik olacagini sanmiyorum belki zamanla degisim yasanacak. Yabanci bir ülkede çalismak çok iyi bir firsat olabilir. Bulgaristan'da is bulamazsam hayalim Ingiltere ya da Irlanda'da tercüman olarak çalismak. Ama daha yüksek maas almak için ülkemi terk etmeyi düsünmem. Bulgarlar her yerde çok ucuza çalisiyor, ama bence Irlanda ve Ingiltere'nin göçmen isçilere karsi takinmaya basladigi olumsuz tavir çok haksiz. Çünkü bizler en az diger Avrupalilar kadar yüksek para hak edecek zekadayiz. AB'ye hazirlik sürecinde çok büyük bir degisiklik görmedim Bulgaristan'da. AB'ye girince her seyin daha düzelmesini bekliyorum, iyi bir is bulmak ve iyi bir maas almak istiyorum.



Anna Getova/Iktisat Fakültesi

Degisimi ancak 10 yil sonra hissedecegiz

Kesinlikle bir seyler degisecek ancak henüz degil belki 10 yil sonra. Bulgarlar AB'ye girince her sey sip diye degisecek saniyor ancak bu olmayacak. Bir kere Avrupa'nin Bulgarlar konusunda çok olumlu fikirlere sahip degiller, ve bunun degismesi yillar alacak. Ben egitimime Fransa'da devam etmek istiyorum ama orada yasamak ya da çalismak gibi bir planim yok. Çünkü genç nesil Bulgaristan'in gelecegi demek. Biz çalismak için yurtdisina tercih edersek ne Bulgar ekonomisi ne de Bulgaristan gelisemez. Bulgar egitimi aslinda çok iyi ancak Avrupalilar buna inanmiyor. Bu yüzden bir Avrupa diplomasi benim her yerde yolumu açabilir. Ancak bir Avrupa diplomasi almak ve kendi ülkem için çalismak istiyorum.



Zornitsa Nikolaeva/Iktisat fakültesi
Ücretler artmazsa AB bize zarar getirir

Üyelikten sonra degisim yasanacagina inaniyorum ama ekonomik anlamda gözle görülür degisimler yasayacagimizdan süpheliyim. Bulgaristan'da ücretler çok düsük ve AB'ye girdigimizde yasam standartlariyla birlikte fiyatlarda yükselecek. Ancak Bulgarlarin ücret seviyesinde bir degisiklik görülmezse AB'ye üye olduktan sonra yasamimizi sürdürme maliyetimiz daha da artacak. Bu yüzden yasamamiz daha zorlasacak. Ama bir yandan da çalisanlarin statülerinde olumlu gelismeler yasanacak. Irlanda ve Ingiltere'nin son dönemde AB'ye yeni üye olacak Bulgaristan ve Romanya'dan gelebilecek göçmenlere karsi takindigi tavir tamamen Polonyali muslukçu korkusundan kaynaklaniyor. Milyonlarca Polonyali Ingiltere ve Irlanda'ya adeta akin etti.



Sofya Dimitrova/Hukuk

Politikacilarin çogu yolsuzluga bulasti

AB'yle ilgili çok büyük umutlarim var özellikle gençlerin çok hayalleri var. En çok da seyahat sinirlamalari kalkacak ve ücretler yükselecek diye umut ediyorum. Yurtdisinda uzun süreli bir yasam kurmayi ve orada çalismayi düsünmüyorum. Bulgaristan'daki yolsuzluk sadece beni degil Bulgarlarin büyük çogunlugunu rahatsiz ediyor. Çogu politikaci yolsuzluga batmis durumda. Onlar yüzünden gerçekten is yapan politikacilara da güven duyulamiyor. AB'ye üye olma sürecinde günlük hayatimda en fazla dikkat ettigim degisim Bulgaristan'a çok daha fazla yabanci ögrencinin okumak için gelmesi oldu. AB'ye girince mafya gibi sorunlarin daha da azalacagini ve daha fazla mafya üyesinin adliye koridorlarina gönderilebilecegini düsünüyorum.