BALKANLARDA OSMANLI ESERLERINI TAHRIP EDEN ÜLKELER... -HOLLANDALI OSMANLI ARASTIRMACISI PROF. DR. MACHIEL KIEL:
26 Kasim 2006
 
    -OSMANLI ESERLERINI TAHRIP EDEN ÜLKELER...
   -HOLLANDALI OSMANLI ARASTIRMACISI PROF. DR. MACHIEL KIEL:
-''ARNAVUTLUK, MACARISTAN VE SIRBISTAN, OSMANLI
   ESERLERINI EN FAZLA TAHRIP EDEN ÜLKELERDIR''
   -PROF. KIEL, BALKAN ÜLKELERINDEKI OSMANLI ESERLERININ
   HIZLA YOK OLDUGUNU, AYAKTA KALMA MÜCADELESI VEREN
   ESERLERIN DE KISA BIR SÜRE SONRA YIKILIP YOK
   EDILECEGI ENDISESINI DUYDUGUNU SÖYLEDI
   
   (FOTOGRAFLI)
   
   KAYSERI (A.A) - 26.11.2006 - Ismail Içer - Hollandali Osmanli arastirmacisi
ve UNESCO'nun Balkan danismani Prof. Dr. Machiel Kiel, Balkanlardaki Osmanli
izlerinin hizla yok oldugunu belirterek, ''Arnavutluk, Macaristan ve Sirbistan,
Osmanli eserlerini en fazla tahrip eden ülkelerdir'' dedi.
   Kiel, AA muhabirine yaptigi açiklamada, 1959'dan beri Osmanli devlet
yapisini ve eserlerini arastirdigini, Balkan ülkelerindeki Osmanli eserlerinin
hizla yok oldugunu, ayakta kalma mücadelesi veren eserlerin de kisa bir süre
sonra yikilip yok edilecegi endisesini duydugunu söyledi.
   Osmanli Devleti'nin Balkan ülkelerinde, binlerce önemli mimari eser
biraktigini, ancak bazi savas dönemlerinde de bu eserlerin kasitli olarak yok
edilmeye çalisildigina sahit olundugunu kaydeden Kiel, söyle devam etti:
   ''Bunlarla birlikte daha tehlikeli olan, bu konuda hiçbir girisimin
yapilmamis olmasidir. Osmanli Devletiyle ilgili simdiye kadar 12 kitap, 230'dan
fazla makale yazdim. Balkanlarda bazi ülkelerdeki Osmanli eserleri, o ülkenin
kendi eserlerinden daha çoktu. Macaristan bu ülkelerden biri idi. Ancak su anda
bu ülkede çok az sayida Osmanli eseri kaldi. Sirbistan'da çok az eser kaldi.
Belgrat'ta 83 tane cami vardi. Bunlardan sadece 1 tanesi su anda ayakta.
Saraybosna'da 100 cami vardi. Bunlarin hemen hepsi su anda ayakta. Ancak,
Macaristan, Sirbistan ve Arnavutluk, Osmanli eserlerini en fazla tahrip eden
ülkelerdir. Yunanistan'da da çok sayida tarihi eser tahrip edilerek yok edildi
veya ihmal edilerek yok olmalarina seyirci kalindi.''
   Prof. Kiel, Balkanlardaki erken dönem Osmanli eserlerinin varliginin Amerika
kitasinin kesfinden öncesine dayandigini da ifade ederek, orta Bulgaristan'da
Ihtiman kasabasinda 1395 tarihinde yapilan Imaret Camii'nin su anki durumunun çok
üzücü bir vaziyet arzettigini sözlerine ekledi.
   
   -OSMANLI HOSGÖRÜSÜ-
   
   Osmanli hosgörüsünün, tarihi bilgi ve belgelerin ortaya çikmasiyla daha iyi
anlasildiginin altini çizen Prof. Dr. Machiel Kiel, Osmanli döneminde, normalde
yeni kilise yapilmasina Ser'i hükümlerin izin vermedigini ancak yöneticilerin
halkin dini ihtiyaçlarini karsilayabilmesi için yaptiklari kiliselere ses
çikartmadigi gibi bu durum ile karsilasinca gözlerini kapadiklarini kaydetti.
   Osmanli hosgörüsünün en iyi örneklerinden birinin Bosna'da yasandigini
anlatan Prof. Kiel, sunlari söyledi:
   ''Kuzey Bosna'daki yeni Manastirlarin tamami 16. yüzyil Osmanli idaresinde
yapilmistir. Burada daha önce kayitli hiçbir Manastir yoktu. Kendisine Bosna
Beylerbeyligi verilen devsirme Deli Hasan Pasa, Bosna'da cami insa ettirdigi
gibi, ayni zamanda annesinin köyüne de bir kilise insa etti. Hemen yakin bir
kasabada (Bileca) da kendi adina bir cami insa etti. Osmanli döneminde kiliselere
bir çok alanda özgürlük verilmisti ki papazlar Osmanli Devleti'nin kiliseye
uyguladigi vergi muafiyeti uygulamalarini kullanarak zengin olmuslardi, bunun
sonucu olarak daha çok ve daha güzel Kiliseler insa etme imkani bulmuslardi.''
   Erciyes Üniversitesi Tarih Ve Kültür Kulübünün davetlisi olarak Kayseri'ye
gelen Prof. Dr. Kiel, 14. yüzyil tarihi eserlerinden Sultan Alaeddin Eretna'nin
insa etmis oldugu Kösk Medresesinde tarih bölümü ögretim üyeleri ile birlikte

incelemelerde bulundu.