Sevdigim sairlerin ülkesi Bulgaristan
Özdemir INCE oince@hurriyet.com.tr 16 Ocak 2007

1978-1988 arasinda Bulgaristan’a çok sik gittim. Bazen yilda iki-üç kez. Narodna Kultura Yayinevi, "Na Pissano Virhu Vodata" (Suyun Üzerine Yazilidir) adli bir siir kitabimi yayinlamisti 1982 yilinda.

Kitap birkaç günde tükenmisti. Dergilerde en çok siirleri yayinlanan yabanci sairlerden biri bendim. 1988’den sonra birkaç kez davet edilmeme karsin Bulgaristan’a gidemedim.

* * *

Bulgaristan’in Avrupa Birligi’ne girmesine sevindigimi gizlememe bir neden yok. Sevindim. Peki hakki miydi, eksikleri yok muydu, Bulgaristan AB’ye girdigine göre Türkiye’nin çoktan girmesi gerekmez miydi? Bu sorularin yanitlari Avrupa Birligi’nde.

Ancak bir gazetede yayinlanan yeni Avrupa Birligi’nin dogu sinirina baktim: Estonya, Letonya ve Litvanya, ardindan Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya, Romanya ve Bulgaristan? Rusya ile Bati Avrupa arasinda bir tampon bölge. Bu tampon bölge, bundan yirmi yil önce Sovyet blokuna aitti. Simdi Avrupa Birligi’nin içinde.

Sorulari yanitlarken bu basit ama temel gerçekligi kesinlikle unutmamak gerekiyor.

Ben, Bulgaristan’in Avrupa Birligi’ne girmesiyle Diyarbakir Sur Ilçesi’ndeki "Çok dilli belediyecilik" soytariligini birlikte degerlendirmek istiyorum. Sur Belediyesi’nin eyleminin ne anlama geldigini çok iyi biliyorum. Taa anadilde ögretim saptirmalarinin basladigi yillardan bu yana biliyorum. Herkesi nasil uyardigim animsanmali.

* * *

Bulgar dostlarima bir soru listesi gönderdim. Sorularin yanitlarini asagida bulacaksiniz:

1. Bulgaristan’da Türkçe de aralarinda olmak üzere ikinci bir resmi dil yoktur.

2. Ilk, orta ve yüksek ögretim Bulgarca’dir.

3. Okullarda Türkçe seçmeli derstir. Tabii okulda ögretmen varsa.

4. Okullarda Türkçe dilbilgisi ögretiliyor. Kitaplar kötü. Türk edebiyati ögretilmiyor.

5. Hafta içi her gün saat 17’de televizyonda Türkçe haber okunuyor.

6. Sofya Üniversitesi’nde Türkoloji bölümü var. Sofya’nin ögretim üyeleri, Türk dili ve edebiyati ögretimi için Sumnu’ya da gidiyor.

7. Kircali’da Türkçe ögretmenligi düzeyinde egitim yapiliyor.

* * *

Sorularima aldigim yanitlar bunlar. Bulgaristan nüfusunun yüzde 10’u Türk kökenli. 700 bin ile 1 milyon arasinda. Siz Kürkçü esnafinin Kürt nüfusuna durmadan zam yapip 25 milyona çikardiklarina bakmayin, ABD kaynaklarina göre Türkiye nüfusunun yüzde 10’u Kürt asilli. Yani 7 küsur milyon. Bu nedenle Bulgaristan’daki Türklere verilen demokratik AB haklarinin neler oldugunu ögretmek gerekiyor. Çünkü çok iyi bir örnek. Örnegin, Sur Belediyesi’nin yaptiklarini Bulgaristan’da bir Türk belediye yapabiliyor mu?

Avrupa Birligi’nin kuyrugu Türkiye’nin elinde, ama AKP hükümeti bakalim bunu kullanabilecek mi?