Balkan Techiri ve muhacirlerimiz!

Halk arasinda 93 Harbi olarak bilinen Osmanli-Rus Savasi sonrasi Balkanlardaki Türk-Müslüman nüfusa bilmedikleri akillarina bile getirmedikleri bir yol görünmüstü.  
01 Haziran 2007 12:30
Yazi boyutunu büyütmek için              


Daglar daglar

Viran daglar

Yüzüm güler

Kalbim aglar



Türkiye’nin çesitli illerinde yasayan Balkan muhaciri yurttaslarimizin oldugu, sayilarinin da milyonlari buldugu biliniyor. Ancak onlarin dramatik göç hikâyeleri ve ugradiklari tehcir konusunda tarih bilgimiz oldukça zayif. Mübadele veya tehcir konusunda en çok bilinenler, Anadolu’dan Yunanistan’a, Arabistan’a ve Kafkasya’ya sürülen eski yurttaslarimiz Rumlar ve Ermeniler hakkinda yazilanlardir. Tersi durum bugüne kadar nedense pek islenmemistir.



1912–1914 Balkan Savasi sonrasi tehcire ugrayan ve 1 milyondan fazla Müslüman-Türk nüfusun göçüyle sonuçlanan o büyük trajedinin baslangici 1877–1878 Osmanli-Rus Savasi’dir. Osmanli yenilmis, Bulgar halki bagimsizligini ilan etmistir.



Balkanlarda yeseren bagimsizlik mücadeleleri sonucu Osmanli tebaasindan çikan milyonlarca Müslüman, dogduklari ve yüzyillardir yasadiklari yurtlarinda bir anda “yabanci” konumuna düstüler. Bu trajik durum onlarin Anadolu’ya tehcir yoluyla sürülmesinin psikolojik ve sosyolojik alt yapisini olusturdu. 1912 Balkan Harbi, Müslümanlara yönelik etnik temizlik projelerini hizlandiran en önemli unsur oldu. Milyonlarca Müslüman Türk ya yer degistirmek zorunda kaldi veya Trakya ve Anadolu’ya sürüldü. Türkiye’ye gelebilen milyonlar, uzun yillar yeni yurtlarinda yerlesik bir düzen alabilmek için zorlu bir mücadele vermek zorunda kaldilar.



Mehmet Balkan Muhaciri adli roman bu konuda özgün bir deneme.



Halk arasinda 93 Harbi olarak bilinen Osmanli-Rus Savasi sonrasi Balkanlardaki Türk-Müslüman nüfusa bilmedikleri akillarina bile getirmedikleri bir yol görünmüstü. Bu yolculuga romaniyla taniklik eden, kendisi de bir Tuna çocugu ve Silistreli Balkan göçmeni olan Ziya YAMAÇ, 1890–1900 yillari arasi trajediyi ve muhacirlerin Trakya’ya yerlestirilmesi macerasini çok özgün bir Balkan Türkçesiyle romana çeviriyor.



ZIYA YAMAÇ



1914 Bulgaristan, Silistre dogumlu.



Ilk ve ortaokulu Bükres'te bitirdi. Ailesiyle birlikte Türkiye'ye yerleserek ortaögretimini Istanbul Erkek Ögretmen Okulu’nda tamamladi. 1936–1942 yillari arasinda ilkokul ögretmenligi yapar. Daha sonralari çevirmenlik ve gazetecilik yapti.



1949 Eylül'ünde, Türkiye’de sosyalistler üzerindeki yogun baski üzerine Ziya Yamaç, Fahri Erdinç, Tugrul Deliorman gizlice Bulgaristan'a geçerler.



Yamaç, Erdinç ve Deliorman, üçü de ayni kusaktan. Üçü de Balikesir Ilkögretmen Okulu’ndan arkadas. Erdinç Akhisarli, Yamaç Silistre, Deliorman ise Razgrad göçmeni. Ve üçü de çok partili hayata geçis sancilari içindeki Türkiye'den 1949 yilinin 8 Eylül gecesi Edirne'nin Suakacagi Köyü yakinlarinda Tunca Irmagi'ni geçerek Bulgaristan'a varirlar.

Bulgaristan'da Yamaç ve arkadaslarina politik göçmen olarak siginma hakki verilir (1949 Ekim). Böylece, yurt disinda ölümüne kadar sürecek olan göçmenlik dönemi baslar.

Ziya Yamaç, trajik bir sekilde sürülen atalarinin yurdu Bulgaristan’da 23 Mayis 1986’da vefat eder.

Eserleri ve çevirileri:



Stefan Zweig, Aci Duygular, çev.: Ziya Yamaç, Hafize Topuzoglu, Yaba Yayinlari,1997

Adams, James Truslow,  Amerika Tarihi : Baslangicindan Bugüne Kadar, çev.: Ziya Yamaç, Kanaat Kitabevi, 1943, Istanbul

Liviu Rebreanu, Asilmislar Ormani, çev.: Ziya Yamaç, Insel Kitabevi, 1942, Istanbul

Panait Istrati, Dünyaya ve Insanlara Dair, çev.: Ziya Yamaç, Yokus Kitabevi, 1945, Istanbul

Panait Istrati, Kesis Sofronie, çev.: Ziya Yamaç, Yanki Yayinlari, 1967, Istanbul

Ziya Yamaç, Nâzim Hikmet Aramizda, Sekibe Yamaç, Hasat Yayinlari, 1992, Istanbul

Stefan Zweig, Perisan Hisler, çev.: Ziya Yamaç, Insel Kitabevi, 1945, Istanbul

Riza Mollof,Türk Hikayeleri, Ziya Yamaç, Narodno Prosveta, 1956, Sofya

Ziya Yamaç, Mehmet, Habora Kitabevi, 1979, Istanbul

Kaynak: http://www.haber7.com/haber.php?haber_id=244999