Dünya Gazetesi
21 Haziran 2007

RODER 2   Baskani Erol Soylu, Bulgar oyununa dikkat çekti: Türk nakliyeciliginin alti
bosaltilmaya çalisiliyorYilbasinda baslayan Bulgar krizi mütekabiliyet esasina göre
verilen ödünlerle çözüldü. Ancak, kapimizda simdi çok daha büyük bir tehlike duruyor.
Bulgaristan’in, anlasma geregi bizden aldigi belgelerle kendi ülkeleri yerine üçüncü
ülkelere tasima yaptigi iddia edildi. Bu da, Türk nakliye filosunun tasimasi gereken
yüklerin Bulgar tirlari tarafindan götürülmesi ve nakliyeciligimizin altinin oyulmasi
anlamina geliyor. Son günlerde, yollardaki Bulgar araçlarinin çokluguna bakip,
sürecin basladigini söylemek mümkün.
Gazetemizi ziyaret eden RODER 2. Baskani Erol Soylu ve RODER Genel Müdürü Cumhur
Atilgan, Türk nakliyeciliginin belki de karsilasabilecegi en büyük sorunlardan biri
konusunda uyari görevlerini yerine getirdiler. Ulastirma Bakanligi adina kontrolü
yapan Gümrük Teskilati’nin söylenenleri ihbar kabul edip, bundan böyle Bulgar
araçlarinin beyanname ve nakliyeci bilgilerini çakistiracaklarini umuyoruz.
“Her sey, mutlaka çözüme kavusturulmasi gereken Bulgaristan kriziyle basladi” diye
sözlerine baslayan Erol Soylu, “Bulgarlar bize 200 bin transit geçis belgesi verdi.
Biz de, mütekabiliyet esasina göre onlara 200 bin belge verdik. Bu, oran yalnizca
mütekabiliyet esasina göre verilen belge sayisidir. Yoksa, onlarin kullanacagi en
fazla 3500 belgedir.
Yine anlasmaya göre, 20 bin dolu Bulgar araci, Türkiye’ye girebilecek ve
Bulgaristan’a götürmek üzere yük alabilecekti. Bunun yani sira, 10 bin de bos Bulgar
araci Türkiye’ye girip, Türkiye’den dolu olarak Bulgaristan’a gidebilecekti. Demek
ki, buradan Türkiye’den 30 bin Bulgar araci yük alip, Bulgaristan’a gidebilecek,
anlami çikarabiliriz” diye konustu.
Bulgaristan’a 30 bin araçlik ihracat mümkün degil
Anlasmanin, yapilmasi mecbur olunan ve karsi taraftan daha fazla alinacak bir sey
olmadigi kabul edildigi için bu çerçevede olustugunu belirten Soylu, söyle devam
etti; “Buraya kadar tamam. Ama, bu belgelerin Türkiye’den yüklenip, Bulgaristan’a
gidecek yükler için kullanildigini çok siki takip etmek gerekir. Bu kontrolü
Ulastirma Bakanligi adina Gümrük Teskilati yapiyor. Ayrica Dis Ticaret Genel
Müdürlügü ve bu isle ilgili sektör temsilciliklerinin bir koordinasyon dahilinde bu
kontrolü saglamalari lazimdir. Aksi halde Türk tasimaciligi, Bulgar tasimacilarinin
eline geçecektir. Buradan Bulgaristan’a götürülmek üzere alinan yük, daha öteye
Avrupa’daki herhangi bir ülkeye götürülebilir. Türkiye’den Bulgaristan’a tasimak için
ellerinde 30 bin araçlik müsaade vardir. Ama, Türkiye’den Bulgaristan’a 30 bin
araçlik ihracatin olmasi mümkün degildir.”
Italya’da 28 bin,  Bulgaristan’da 30 bin belge var
Dis ticaret hacmi bakimindan Bulgaristan’in 10 kati olan Italya’yi örnek veren Erol
Soylu, “10 misli hacmi, ayni belge sayisi ile yapmak garip, sasirtici bir durum ve
kesinlikle dogru degil” dedi. Bu durumun böyle devam etmesi halinde Türk filosunun
eriyerek yok olma tehlikesiyle karsi karsiya kalacagini ifade eden RODER 2. Baskani,
“Avrupali’nin yapmak istedigi de budur. Lojistik üs olma iddiasindaki Türkiye’yi
zayiflatarak, bu gücünü kaybetmesini istiyorlar. AB’nin bütün amaci, bu gücün Bulgar,
Romen ve Polonyalilar’a aktarilmasini saglamaktir. Avrupa Birligi, tasima hizmet
sektörünün bu ülkelerce yapilmasini, gelirlerinin bu sekilde saglanmasini ama bu
gelir pastasindaki payin da, AB disindaki ülkelerden, özellikle de Türkiye’den elde
edilmesini hedeflemistir. Yani, yeni üyelerin AB’ye entegrasyonu, ülkemiz
kaynaklarindan karsilanacak gibi gözüküyor. Ihracat bir sekilde yapiliyor. Bunu ha
Türk, ha Bulgar yapiyor diyemezsiniz. Türk tasimaciligi yok edildigi zaman bu ihracat
rakamlarina ulasmak da eskisi kadar kolay olmayabilir. Araç bulunamadigi, bulunan
aracin çok pahali olmasindan dolayi rekabetçi kosullar olusmadigi için ihracat
sekteye ugrar. Türk araçlari devreden çiktiginda fiyatlar baska yerde tesekkül eder”
açiklamasini yapti.
Kontroller daha siki tutulmali
Sorunun daha siki kontrol tedbirleriyle çözülebilecegine dikkat çeken Erol Soylu,
ancak bunun Kapikule’ye gelmis aracin evraki var mi yok mu diye sormaktan ibaret
olmamasi gerektiginin özellikle altini çizdi. Yükleme yerinde gümrüklemesi yapilir;
beyannamesi açilirken, nakliyecinin islemi ile beyannamedeki iliskiyi kesmek yerine
bir ara link ile beyanname ve nakliyeci bilgilerini çakistirmak gerektigini belirten
Soylu, “Eger ihraç beyannamesinde Paris yaziyor, nakliyeci beyaninda Sofya yaziyorsa,
kesinlikle müsaade edilmemelidir. Ve bu tarz araçlardan ilgili belgenin istenilmesi
gerekir. Bulgaristan’a 500 adet üçüncü ülke tasimasi verilmis. Onlar da, bize o kadar
vermisler. Eger, üçüncü ülkeye tasima yapacaksa elindeki o belgeyle yapsin. Bizim
talebimiz eldeki belgenin amacina uygun kullandirilmasidir. Bu testi de, ilk yükleme
mahallinde yapmak gerekir. Yoksa, ihracatçinin zaman taahhüdü ile göndermis oldugu
Türk ihraç malini, kapiya geldikten sonra bekletmek de, ihracata sekte vurur.
Muhtelif gerekçelerle bu belgeler kontrol edilemiyor olabilir. Teknik imkansizlik ya
da bilgi yetersizliginden kaynaklanan kontrol bosluklari olabilir. O nedenle kontrol
islemini kapilara degil, ihracatin basladigi çikis gümrüklerine verilmesi
gerekmektedir. Ulastirma Bakanligi’nin, konunun ciddiyetini memurlarina aktarmasi ve
ardindan da önlemek için ciddi yaptirimlarin gelmesi lazimdir” seklinde konustu.
Reel sektörü destekleyeni destekleriz
Düsük kur politikasi ve reel ekonomi yerine, para politikalarinin öne çikarilmasiyla
zor günler geçirdiklerini belirten Erol Soylu, yaklasan seçimler nedeniyle de,
beklentilerini ortaya koydu. Soylu, “Geçmiste dolara faiz veriyorduk. Simdi gelinen
nokta, dolara o kadar faiz verilmedigi görüntüsü veriyor. Son 4 yilda Türk Lirasi,
dolar karsisinda sürekli deger kazanmis. Ortalama yüzde 25, dolara faiz ödemisiz.
Yabanci dolarini getirerek, gecelik faize koymus, bono almis. Sonra dönüp daha düsük
seviyeden dolarini geri almis. Böyle güzel kazanç nerde var. Bu ekonominin
tasiyabilecegi bir yük olmaktan çikti. Navlun vadeleri 15-20 günken 3 aylara geldi.
Bunu kabul etmezseniz, yük alamiyorsunuz.
Yeni gelecek hükümetin mutlaka reel ekonomiyi canlandiracak tedbirleri almasi lazim.
Para politikalari yerine; üretimi, istihdami artiracak politikalar öne
çikarilmalidir. Bunu seçim öncesi programlarinda da ilan eden, programlarina alan
parti, Türk nakliye sektörünün de, destegini kazanacaktir” dedi.  
Fazla mesaide mutlu sona dogru
Öte yandan tüm tasimacilik sektörünün, hatta genelgeyi hazirlayan Gümrük
Müstesarligi’nin da, tatmin olmadigi ‘gümrüklerde alinan fazla mesai ücretleri’
konusunda yarin somut bir adim atilacak. Hafta içinde IMEAK Deniz Ticaret Odasi (DTO)
yetkilileriyle bir araya gelen RODER 2. Baskani Erol Soylu, katildigi denizcilik
sektör meclisi toplantisinda konuyu bir kez daha gündeme getirdi. DTO Baskani Metin
Kalkavan’a; Gümrük Müstesar’i Bülent Ertem’in talebine olumsuz yanit verip, mahkemeye
gideceklerini ilan ettikleri için durumu muhakeme etme olanagi yakalayamadiklarini
hatirlatan Soylu, Kalkavan’dan ‘O arkadasimiz hata etmis, biraz heyecanli davranmis’
yanitini aldigini söyledi.
Gümrük Müstesarligi’nda bir araya gelecek sektör temsilcileri, hazirladiklari fazla
mesai sorunu ile ilgili öneri paketini yarin Ankara’da masaya yatiracaklar.

Kapikule’den Avrupa’ya çikan araçlarin yarisi 3 ülkeye gitmis
Içüncü ülke tasimalari için verilen belgelerin, ülkelerin birbirlerine çok dikkatli
davranarak ve cimrilikle verdikleri belgeler oldugunu belirten RODER Genel Müdürü
Cumhur Atilgan ise, çok çarpici bir örnekle yasananlara açiklik getirdi:
“Bulgarlar’la 200 bin transit geçis belgesi konusulurken, üçüncü ülke tasima belgesi
500’de kalmis. 2006 yilinda Kapikule’den Avrupa’ya çikis yapan araç sayisi, 70.130.
Bunlarin yüzde 95’i Macar’sa Macaristan’a; Çek’se Çek Cumhuriyeti’ne; Ingiliz’se
Ingiltere’ye yük götüren araçlardan olusuyor. Bu 70 bin araç içinde Bulgaristan,
Makedonya ve Moldova’nin toplami 35 bin. Yani, koca Avrupa’nin tasimacilari kendi
ülkelerine toplamda 70 bin sefer yapiyor. Bunlarin içinde Bulgaristan, Makedonya ve
Moldova kendi ülkelerine 35 bin tasima yapiyor. Diger tarafta Avrupa’nin devleri
Almanya, Fransa, Ingiltere varken, bu üç ülkenin büyüklügü nedir ki, kendi ülkesine
35 bin araçlik yük tasimis..!  Burada bir karisik durum oldugu, bu yüklerin kendi
ülkelerine gitmedigi, diger ülkelere tasindigi; yani üçüncü ülke tasimasi yapildigi
gün gibi asikar. Isin kontrolü ile sorumlu insanlarin, bu tabloyu görmemeleri,
görevlerini yapmamalari, sonucu itibariyle suça istirak niteligindedir.”