Dünya Gazetesi
27 Haziran 2007

DEIK ve Cambridge tarafindan düzenlenen enerji konferansinda, Makedonya ve Arnavutluk'un da gaz alabilecegi belirtildi / 'Sah Denizi'ne Balkanlar da katiliyor

 ISTANBUL - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani Hilmi Güler, Sah Denizi projesinde 10
Agustos'ta ilk gazin Yunanistan'a verilmesinin düsünüldügünü, gazin daha sonra
Adriyatik'ten geçerek Italya'ya gidecegini belirtti. Diger Balkan ülkelerinin de bu
hattan gaz almak istedigini belirten Güler, "Bunlara Arnavutluk ve Makedonya'yi da
dahil edebiliriz. Ama bunun için mutlaka Azerbaycan ile görüsmemiz gerekir" diye
konustu.

Dis Ekonomik Iliskiler Kurulu (DEIK) ve Cambridge Enerji Arastirma Kurulusu (CERA)
tarafindan Ceylan Oteli'nde bu yil 10'uncusu düzenlenen enerji konferansinda "Dogu
Bati ile Bulusuyor: Enerji Güvenliginde Yeni Hudutlar" konusu ele alindi. Konferansa,
34 ülkeden yaklasik 400 firmanin üst düzey yöneticileriyle Karadeniz Ekonomik
Isbirligi Örgütü'ne (KEI) üye ülkelerden devlet ve hükümet baskanlari da katildi.

Bakan Hilmi Güler, konferansin açilisinda yaptigi konusmada, Hazar geçisine dair
çevreyle ilgili bazi sorunlarin ifade edildigini belirterek, "Böyle bir sey hepimizin
içinden gülümsedigi ama gerçekmis gibi de kabul etmek zorunda kaldigi bir konu. Bu
komediye artik bir son vermemiz lazim" dedi.

Bakan Güler, biten Sah Denizi projesine de deginirken, 10 Agustos'ta ilk gazin
Yunanistan'a verilmesinin düsünüldügünü, gazin daha sonra Adriyatik'ten geçerek
Italya'ya gidecegini hatirlatti.

Diger Balkan ülkelerinin de bu hattan gaz almak istedigini belirten Güler, "Bunlara
Arnavutluk ve Makedonya'yi da dahil edebiliriz. Ama bunun için mutlaka Azerbaycan ile
görüsmemiz gerekir" diye konustu.

Gazprom-Eni anlasmasina yanit

Güler toplanti sonrasinda gazetecilerin sorularini yanitlarken de Rus sirketi Gazprom
ile Italyan sirketi Eni arasinda yapilan anlasmaya iliskin olarak, "Biz kendi
isimize, projemize bakiyoruz. Her projenin ayri bir müsterisi, portföyü, ayri bir
rotasi var" dedi.

"Samsun-Ceyhan'a gazi kim saglayacak?" sorusu üzerine de Güler, "O, petrol boru
hatti. Zaten onun da görüsmeleri var. Sah Denizi projesinin zaten gazi belli..." diye
konustu.

Sah Denizi projesiyle ilgili diger Balkan ülkelerinin de bu hattan gaz istedigi
konusuna dair bir soruyu da Güler, "Prensiplerde anlastik. Ancak Socar ile birlikte
Azeri gaz sirketinin de mutabik kalmasi lazim" yanitini verdi. Yaptiklari
hesaplamalara göre, proje kapsaminda ilk gazin 10 Agustos'ta Yunanistan'a verilmesini
öngördüklerini hatirlatan Güler, bunun için Meriç geçisinin zamaninda yetismesi
gerektigini, geçis için Türkiye ve Yunanistan'in ortak olarak Meriç Nehri'nin geçisi
çalismalarini sürdürdügünü söyledi.

Enerji arastirma kurulusu Cambridge Energy Research Associates (CERA) Baskani Daniel
Yergin ise enerji sayesinde ülkeler arasindaki sinirlarin gittikçe yok oldugunu,
dolayisiyla uluslararasi isbirliklerine ihtiyaç oldugunu söyledi.

Ukrayna'dan Odesa Brodi hatti israri

Ukrayna Cumhurbaskani Victor Yushchenko da enerji ulastirma kanallarini
tekellestirmek isteyenler bulundugunu ifade ederek, "Bunu kesinlikle tasvip
etmiyoruz. Bu, dogru bir yaklasim degildir" dedi. Konusmasinda Odesa-Brodi hattinin
önemine de isaret eden Yushchenko, bu hat sayesinde petrol ve

dogalgazin önce Polonya'ya, oradan da Avrupa'ya aktarilacagini söyledi.

Yushchenko, "Odesa-Brodi projesinin gerçeklesmesi çok önemlidir. Bu projenin
çalistirilmasi AB tarafindan da desteklenirse biz de çok önemli bir katkida
bulunabiliriz. Ukrayna böyle bir projenin insasina katilmak istiyor ve bununla
ilgileniyor" diye konustu.

Gürcistan: Nabucco genis katilimli olsun

Gürcistan Cumhurbaskani Mikhail Saakashvili, Hazar bölgesindeki siyasi problemleri
çözmek için daha fazla çalismak istediklerini belirterek, bölgede istikrarsizliga yol
açan dondurulmus çatismalar bulundugunu ve bunlari çözmenin bölge için önemli
oldugunu kaydetti.

Saakashvili, bazi makalelerde Transhazar boru hattinin hiçbir zaman gerçeklesmeyecegi
gibi basliklar gördüklerini, bunun dogru olmadigini ve her ülkenin enerji
kaynaklarini çesitlendirme ihtiyaci duydugunu ifade etti.

Bütün dünyanin kendilerini gözlemledigini ve dünyaya verdikleri sözleri yerine
getirdiklerini ifade eden Saakashvili, kisa vadeli fayda yerine, uzun vadeli
isbirligi istediklerini vurgulayarak, Nabucco gibi projeleri tekele vermek yerine,
genis katilimla gerçeklestirmeyi tercih ettiklerini söyledi.

Azerbaycan: BTC seneye tam kapasite çalisacak

Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev, Bak?-Tiflis-Ceyhan ile ilgili tüm dedikodulari
hatirladiklarini belirterek, "Diyorlardi ki (Azerbaycan'da petrol hiç yok. Azerbaycan
burada blöf yapiyor ve Hazar Denizi'nde de rezerv yok) Bütün bunlari hatirliyoruz.
Bütün bu baskilari ve anlasmalarimiza karsi olan baskilari da hatirliyoruz.
Önümüzdeki sene BTC artik tam kapasiteyle çalisacaktir" dedi.

Birlesik Arap Emirlikleri Enerji Bakani ve OPEC Baskani Mohamed Bin Dhaen Al Hamli,
pazarin bütün kapasiteleri çalistirmada dogru bir sekilde idare edilmedigini
belirterek, "Var olan bütün kapasiteleri çalistirmamiz gerekiyor" dedi.

Dis Ekonomik Iliskiler Kurulu (DEIK) Yönetim Kurulu Baskani Rifat Hisarciklioglu da
"Karadeniz'de düne kadar ne yazik ki gerçeklestiremedigimiz isbirligini bugün artik
gerçeklestirmek durumundayiz. Karadeniz'in sehirlerini ve limanlarini birbirlerine
baglayarak Karadeniz'i bir istikrar ve refah denizi haline getirmeliyiz. Karadeniz'i
tümden çevreleyecek bir karayolu sebekesinin yapimina da bir an evvel baslanmalidir"
diye konustu.  

DEIK Onursal Üyesi ve Tekfen Holding Baskani Nihat Gökyigit de iklim degisikliginin
artik bir senaryo degil, gerçeklik olarak kabul edildigini, bundan sonra da bu
gerçeklik dogrultusunda çalismalar yapilmasi gerektigini söyledi.



Sezer: Isbirligi yapalim Bogazlari kullanmayalim

Cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer, "Enerjiyi bir çekisme degil, isbirligi alani olarak
görmek uzun erimde tüm taraflarin ortak yararina olacaktir" dedi.

Sezer, konferansta yaptigi konusmada çevre ülkelerle enerji sektöründe yapilan
anlasmalardan bahsederken, "Irak'in zengin petrol ve dogalgaz kaynaklarinin dünya
pazarlarina ulastirilmasina öncelik verilmelidir. Ancak bundan önce, Irak'in dogal
varliklarinin, tüm Irak halkinin yararina olacak biçimde degerlendirilmesi için
gerekli düzenlemelerin bir an önce yapilmasini diliyoruz" dedi.

Istanbul Bogazi'ndan yilda yaklasik 145 milyon ton tehlikeli madde ve 10 binin
üzerinde tanker geçtigini kaydeden Sezer, seyrüsefer güvenliginin artirilmasi yönünde
alinmis olan tüm önlemlere karsin, Türk Bogazlari'nda bir tanker kazasiyla
karsilasilmasi olasiligi bulunduguna dikkat çekti.

Istanbul Bogazi'nda olusabilecek bir tanker kazasinin milyonlarca insanin yasamini,
çevreyi ve Istanbul'un binlerce yillik tarihsel ve kültürel dokusunu tehdit etmekle
kalmayacagini, dünya petrol sunumunda da kesintiye yol açacagini ifade eden Sezer,
söyle konustu: "Bu çerçevede, karadan insa edilecek yan geçis hatlariyla, Türk
Bogazlari'nin petrol tasima kanali olarak kullanilmaktan kurtarilmasini istiyoruz.
Ancak bu yapilirken, denizlerimizde yeni çevre sorunlari yaratilmasindan kaçinilmasi
gerekmektedir. Ülkemiz bu anlayisla, Trakya'yi geçen ve Ege'de kirlilige neden
olabilecek tasarilar yerine, dogrudan Akdeniz'e açilan Samsun-Ceyhan yan geçis
hattini gerçeklestirdi" dedi.



Samsun-Ceyhan Hindistan'a gidebilir

Samsun-Ceyhan projesinin temelini attiklarini animsatan Bakan Hilmi Güler, bunu
gerçeklestirecek kapasitenin bulundugunu, projeyi belirlenen süre içinde bitirmeyi
öngördüklerini, böylelikle hem Istanbul Bogazi'nin korunacagini hem de ekonomik bir
hattin bitmis olacagini kaydetti. Bu projenin bir hatla birlestirilerek buradan
Hindistan ve Uzak Dogu'ya da gidebilecegine dikkat çeken Güler, normalde 49-50 günde
Cebelitarik Bogazi'ni ve Ümit Burnu'nu geçerek Hindistan ve Uzak Dogu'ya
gidilebildigini, ancak bu hattin birlestirilecek hat ile Kizildeniz'den 19 gün içinde
gitmesinin mümkün olacagini söyledi.

Cumhurbaskani Sezer de bu tasarinin 2009 yilinda hizmete girmesi öngörülmektedir.
Bak?-Tiflis-Ceyhan hattinin ardindan Samsun-Ceyhan hattinin devreye girmesi,
Irak-Türkiye petrol boru hattinin yeniden isler duruma getirilmesi ve Güney-Kuzey
ekseninde diger tasarilarin tamamlanmasiyla birlikte Ceyhan önemli bir enerji
merkezine dönüsecektir. Bu çerçevede, petrol rafinerisi ve sivilastirilmis dogalgaz
alaninda Ceyhan'da yapilacak yatirimlari destekliyoruz."

DATE:27-06-07