16 Kasim 2007  Hürriyet

Yalçin BAYER
ybayer@hurriyet.com.tr

Kosova’ya dikkat


MAKEDONYA’nin baskenti Üsküp’ten 24 km sonra ’Elez Han’ sinir kapisina geliniyor. Makedonya ’BM gözetiminde’ bir ülke statüsünde... Sinir kapisini UNFOR görevlileri kontrol altinda tutuyor.

Baskent Pristina’nin nüfusu 400 bine ulasmis; hareketli bir kent görünümünde... Henüz bir devlet yapisi olusmadigi için her türlü yasadisiligin geçerli oldugu Kosova’da Türkiye’yi ’elçilik’ düzeyinde temsil eden Esgüdüm Bürosu Baskani Mustafa Sarniç ile Kosova Baskani Fatmir Sejdiu’yu ziyaret ettik önceki gün. Sejdiu Türk heyetine "Pazar günü genel ve yerel seçimlerimiz var" diyerek ne kadar yogun oldugunu anlatmak istiyor. Sakin, zaman zaman da sevecen bir politikaci... Ikram ettigi Türk kahvesini içerken, seçim sloganinda ’Kosova’yi sevdiren parti; Kosova’yi Türkiye ile bulusturan parti’ sözcükleri bulunan Kosova Demokratik Türk Partisi Genel Baskani Mahir Yagcilar’a da övgüler yagdirdi, koalisyon ortagi olarak... Hükümette Adalet Bakan Yardimcisi olarak görev alan Altay Suroy da bizimle birlikte...

Arnavut olan hukukçu Prof. Sejdiu, iktidardaki Kosova Demokratik Birligi (LDK) partisinden milletvekili seçimlerine katiliyor. Ancak, seçim sonrasinda ’durumunda’ bir degisiklik olmasi beklenmiyor. ’Dis güçler’, Sejdiu’nun seçim sonuçlari ne olursa olsun 17 Kasim’dan sonra da ’baskanlik’ görevini sürdürmesini istiyor. Çünkü üst BM yönetimi, geçis döneminin Sejdiu ile atlatilmasini uygun buluyor. Ama radikal Arnavut milliyetçilerin Kosova Demokratik Partisi (PDK) bir sürpriz yapmazsa olagan durum sürebilir.

Sejdiu, ’ilimli’ olarak taninmasina karsin diplomatik çevrelerce ABD-AB güdümünde bir baskan olarak taniniyor.

Kosova Demokratik Birlik (LDK), Kosova’nin azinlik Türklerin ve Bosnaklarin Meclis’te ’7 +’ grubunun olusturdugu iktidar, ’bagimsizlik’ yolundaki vaatlerinin üstesinden gelemeyecegini görerek seçime gitmek zorunda kalmis. Kritik seçim, Kosova’nin gelecegi açisindan önemli.

KRITIK TARIH: 10 ARALIK

Kosova’nin statüsünün belirlenmesi için ABD, AB ve Rusya temsilcilerinin olusturdugu ’Troyka’, Kosova ve Sirbistan’in baskentleri Pristina ve Belgrat’i yakinlastirmaya çalisiyor. Arabuluculuk görüsmelerinde 4. oturum da basarisizlikla sonuçlanmis. Kosova tarafi ’bagimsizligini’ ön planda tutarken, Sirbistan ise Kosova üzerindeki geçmisteki egemenlik haklarini kaybetmek istemiyor. Ancak ’özerklik’ israrindan son görüsmelerde vazgeçerek, yine de ona yakin bir model sayilan Çin’de uygulanan Hong Kong modelini ortaya atmis. Rusya temsilcisi ise Belgrat’in önerisinin fonksiyonel olabilecegi yolunda tavir koymussa da, Kosova ’bagimsizlik’ disinda hiçbir öneriye yaklasmiyor.

Bir gözlemcinin söyledigi gibi; "Taraflar daha 120 yil görüsmelerini sürdürseler de hiçbir anlasmaya varamazlar."

Bu nedenle 10 Aralik’ta Kosova’nin (dolayisiyla Arnavutlarin) görüsü ortaya çikacak. Troyka’nin BM Genel Sekreterine sunacagi bu konudaki rapordan bir sey çikmayacagi görüsü agirlik kazaniyor.

Bundan sonra, yeni meclis ’bagimsizlik’ karari alabilir mi? BM Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nin tavri ne olabilir, Rusya veto hakkini kullanirsa yeni kriz çikar mi?

Seçim notlari

120 üyeli parlamento seçimlerine ’parti, yurttaslar girisimi ve bagimsiz’ adi altinda 96 siyasi olusum katiliyor.

Türkler, ’Kosova Demokratik Türk Partisi’ (KDTP) tek liste ve 16 adayla seçime katiliyor. Yagcilar, "2002 seçimlerinde 3 milletvekili çikartmistik, simdi 4 çikartmak için asiliyoruz" diyor.

16 Türk adayinin 7’si Prizren’li, 3’ü Pristina’li, 2’si de Gilan’li; Mamusa, Mitroviça, Yanova ve Viçitirin’li da birer aday bulunuyor.

Kosova’nin 2 milyon 150 bin olan nüfusunun %90’i Arnavut, diger kismi Türk, Bosnak, Sirp, Rumen... Türklerin sayisi 12 ile 20 bin arasinda gösteriliyor. Bazilari da bu sayinin 40 bin oldugunu öne sürüyor. Kosova’da her seyi ihtiyatla karsilamak gerekiyor. 1980’lerden beri güvenilir sayisal bir veri yok.

Gökçek’in yardimi Kosova’ya da ulasti

ANKARA Büyüksehir Belediye Baskani Melih Gökçek’in, Türk partisine destek amaciyla iki TIR’la gönderdigi ’bulgur-yag’ paketlerinin geçen sali günü Türklerin agirlikli oldugu Prizren’e geldigi Türk kaynaklarinca söylendi bize. BBP Genel Baskani Muhsin Yazicioglu geçen hafta buradaymis. AKP’nin ’gida’ yardimina karsilik bir MHP heyeti de, seçimleri gözlemlemek ve Türk partisine destek vermek üzere buradaydi.

TÜRKKAN VE MHP HEYETI

Ailesi Üsküp’lü olan isadami ve Rumeli Egitim Vakfi Genel Baskani Lütfü Türkkan baskanliginda TBMM Baskanvekili Meral Aksener ve milletvekilleri Metin Çobanoglu, Bekir Aksoy, Prof. Zeki Ertugay, Prof. Metin Ergun, Erdal Sipahi ve Senol Bal’i kabulünde Fatmir Sejdiu, Türkiye’ye sicak mesajlar yollarken Kosova’nin bagimsizligindan baska çare gözükmedigini ifade etti. Geçmisi geride birakarak ileriye bakmak zorunda olduklarini, bu arada özellikle de komsu Arnavutluk, Karadag ve Makedonya ile iyi geçinmek istediklerini vurguladi. Ve nihai hedeflerinin AB’ye girmek oldugunu da ekledi. Meral Aksener’in bagimsizlik anlaminda "Yani ok yaydan çikmis" sözüne karsilik "Bebek artik dogmustur" karsiligini verdi. Osmanli belgeleri üzerinde arastirma yapacak personel için Türkiye ile anlasma yaptiklarini belirten Sejdiu "Türkiye’de okuyan Kosovali ögrencilerden memnunuz. M.Akif Koleji nitelikli egitim yapiyor" dedi. (Türkiye’de, üniversitede 200 kadar ögrenci okuyor; bunlarin bir bölümünü Arnavut ve Bosnak ögrenciler... F. Gülen cemaatine bagli üç okul var, dördüncü de açilacakmis.)