Rodop Hükümetleri

Yönetmen: Metin Edirneli
Yapimci: Metin Edirneli
Program Ekibi: Yapim-Yönetim Yardimcilari:
Tolga Yener
Duygu Kepenek
Video Kurgu
Tuncay Günal
Aktüel Kamera
Volkan Çinar
Ali Ihsan Açikgözoglu
Danismanlar:
Prof.Dr. Ömer Turan
Doç.Dr.Yusuf Sarinay
Yrd. Doç.Dr.Zerrin Balkaç
Metin Seslendirme
Bilge Tamer


 



Balkanlarda 19. yüzyilla birlikte, emperyalizmin destegi ve kötü yönetim sonucu çikan isyanlarin Balkan Türkleri açisindan iki önemli sonucu olur. Milyonlarcasi yerini yurdunu birakip daha güvenli olarak gördügü Anadolu cografyasina göç eder. Bir o kadari da tam tersi bir yol seçer. Dogdugu, yasadigi topraklari savunmak için direnise geçer, savasir. Ilk direnis ve var olma savasi 93 Harbi olarak bilinen 1877-78 Osmanli-Rus Savasi esnasinda yasanir. Rodoplarda yasayan Türkler, Rus kuvvetlerine ve Bulgar komitacilarina karsi silahli direnise geçer. Günümüzde Kircaali Stanimaka (Asenovgrad) karayolundan iki kilometre içerde bulunan Karatarla (Çerna Niva) köyünde, Rodop Hükümeti Muvakkatesi yani Rodop Geçici Hükümeti’ni ilan ederler. Fakat 8 yil süren direnis ve mücadele, bazi nedenlerle 1885 yilinda son bulur. Fakat son bulan sadece hükümettir. Umutlarsa hep vardir. Umutlar bu kez 1913 yilinin 31 Agustos’unda Gümülcine’de yeserir. Sinirlari doguda Meriç, batida Struma-Karasu, güneyde Ege denizi, kuzeyde ise Kircaali ve Ropçoz’i içine alacak sekilde Filibe ovasina kadar uzanan ve birçok ülkenin tanidigi Bati Trakya Bagimsiz Hükümeti kurulur. Nüfusunun ezici çogunlugunu Türklerin olusturdugu 23.591 kilometrekare büyüklügündeki bu devletin varligi bazi nedenlerden ancak 56 gün sürer ve 25 Eylül 1913’te son bulur. Fakat son bulan yine sadece hükümettir, mücadeleyse devam etmektedir.

19 Agustos 1913’ten itibaren ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün de içinde yer aldigi bu hükümetler, bazi ünlü tarihçilere göre, Türk Kurtulus Savasi için bir prova ve laboratuar görevi görmüs olan önemli siyasi hareketlerdir.

Mücadele Birinci Dünya Savasi’yla birlikte farkli bir boyut kazanir. Amaç artik sadece bölgede yasayan Türklerin varligini korumak degil ayni zamanda Anadolu üzerinde oynanan oyunlari da bozmaktir. Mücadelenin adi 1915’te Radalios 1920’de ise Hemetli Geçici Hükümeti’dir.

TRT Ankara Televizyonu Egitim ve Kültür Programlari Müdürlügü tarafindan hazirlanan “Rodop Hükümetleri” adli 3 bölümlük belgesel yapimda Rodoplarda yasayan Türklerin mücadeleleri ve var olma savaslari anlatilmaktadir.



Yayin
20.11.2007  07:25 / TRT2
26.11.2007  02:05 / TRT2
26.11.2007  22:30 / TRT2