Milliyet Gazetesi
Ocak 6, 2008

[SİYASET] - MGK'DA 'BULGAR TAHSİN' DÖNEMİ

MGK Genel Sekreterliği'ne atanan Büyükelçi Tahsin Burcuoğlu'nun
diplomatik kariyeri oldukça renkli. Türklere asimilasyon politikasının
izlendiği Jivkov döneminde Bulgaristan'da görev yapan Burcuoğlu, o zor
yıllarda Türk köylerine yaptığı 'kaçak ziyaretler' nedeniyle,
Dışişleri'ndeki arkadaşları arasında 'Bulgar Tahsin' olarak ünlenmiş


Ankara Kulisi









MGK Genel Sekreterliği'ne atanan Türkiye'nin Atina Büyükelçisi Tahsin
Burcuoğlu'nun Dışişleri Bakanlığı'nda 'Bulgar Tahsin' diye ün
saldığını biliyor muydunuz?
Ankara Kulisi, bu hafta Dışişleri koridorlarını arşınlayarak, 35
yıllık diplomat olan Burcuoğlu'nun neredeyse efsaneye dönüşen ününün
nereden kaynaklandığını birlikte çalıştığı meslektaşlarına ve yakın
çevresine sordu. İşte Burcuoğlu'nun Tahran, Paris, New York, Sofya ve
Atina'daki görevlerinden MGK Genel Sekreterliği'ne kadar uzanan
başarılı kariyerinin gölgede kalan ilginç sayfaları:


Saint Joseph'ten Mülkiye'ye
Burcuoğlu, 1949 Balıkesir doğumlu. Saint Joseph Lisesi mezunu.
Ardından diplomatlık kariyerine yönelmek üzere Mülkiye'ye gelir.
Mülkiye'de öğrencilik yıllarında bir süre birtakım dergilerde
gazetecilik ve yazarlık denemeleri de yapar. 'Yazarlık serüveni'
Dışişleri Bakanlığı'na meslek memuru olarak girişine kadar sürer.
Burcuoğlu'nun mezuniyet tarihi olan 1971, 12 Mart muhtırasının
verildiği ve o yıllarda Türk solunun en önemli kalelerinden biri olan
Mülkiye'nin ciddi karışıklıklara sahne olduğu bir yıldır.


Tahran'da parkalı bir tanık
Burcuoğlu, 1973 yılında Dışişleri Bakanlığı'na girer ve ilk yurtdışı
görevi olarak 1976'da Atina'ya gider; bunu 1979 yılında Tahran
rotasyonu izler. 4 Kasım 1979'da Humeyni yanlısı öğrenciler 'casus
yuvası' dedikleri ABD Büyükelçiliği'ni basarak 444 gün sürecek işgali
başlatırlar.
Baskının gerçekleştiği gün öğrencilerle bir örnek yeşil parka giyerek
Allahuekber sloganıyla ABD Büyükelçiliği bahçesine giren ve
gelişmeleri işgalin merkezinden izleyenlerden birinin aslında bir Türk
diplomatı olduğunu kimse fark edemez.
Tüm gününü ABD büyükelçiliği bahçesinde geçiren bıyıklı, parkalı
yabancı, ertesi gün Tahran Büyükelçisi Turgut Tülümen ile birlikte,
İran'da görev yapan Batılı ülkelerin büyükelçilerinin karşısına
çıkarak, işgalle ilgili izlenimleri ilk ağızdan anlatan üçüncü katip
Burcuoğlu'ndan başkası değildir.


Orly davasına müdahil
1981'de merkeze döndüğünde, Ankara'nın gündeminde Ermeni terör örgütü
ASALA'nın yurtdışındaki Türk temsilciliklerini hedef alan saldırıları
vardır. Dışişleri Bakanlığı bünyesinde bu faaliyetleri takip için
kurulan İstihbarat Dairesi'nin oluşumunda etkin rol üstlenen ve 1983'e
kadar yöneticiliğini yapan Burcuoğlu daha sonra atandığı Paris'te de
Ermeni meselesi ve özellikle de Orly Saldırısı Davası ile yakından
ilgilenir.
ASALA mensuplarının ağır cezalara çarptırıldığı davaya getirilen Türk
tezlerinin Prof. Mümtaz Soysal, Prof. Türkkaya Atatöv ve Prof. Sina
Akşin gibi çoğu Mülkiye'den hocası olan öğretim üyelerinin
katkılarıyla hazırlanmasında önemli rol oynar.


Trenden neden indirildi?
Todor Jivkov rejiminin Bulgaristan'daki Türk azınlığın haklarını
tanımayarak insanlık dışı muameleye tabi tuttuğu, isim değiştirme
kampanyaları yürüttüğü 1985 yılında Sofya'ya Büyükelçilik müsteşarı
olarak atanmasıyla birlikte, Burcuoğlu'nun orada yaşayan Türklerin
'Konsolos Tahsin', Dışişleri'ndeki arkadaşlarının ise 'Bulgar Tahsin'
sıfatlarını takmasına neden olan Bulgaristan günleri başlar.
Baskı döneminde Türklerin yaşadığı ve yabancılarca gidilmesi yasak
bölgelere kaçamak ziyaretler yaparak Türk halka "Ümidinizi kesmeyin,
Türkiye sizin yanınızda" moralini veren Burcuoğlu'nun her hareketi
Bulgar polisince adım adım hatta polis kamerası eşliğinde takip
edilir. Yasak olan Kırcaali'ye trenle gizlice gitme girişimi üzerine
polis tarafından trenden indirilir.
Burcuoğlu'nun Bulgaristan günlerinin ünlenmesinde, gittiği Türk
köylerinde her seferinde Bulgar polisiyle karşı karşıya gelmesi önemli
rol oynar. Sofya'dan BM'ye gider. Yaklaşık 10 yıl sonra, 1997 yılında
Burcuoğlu'nun büyükelçilik sırası geldiğinde Sofya'ya atanması kimse
için şaşırtıcı olmaz.


Mercedes ile hal baskını
Bulgaristan döneminin en ilginç olaylarından biri, büyükelçi iken
gerçekleştirdiği meşhur 'Sofya Hali Baskını'dır. Sofya Hali'nde
Çukurovalı bir Türk vatandaşı ile Bulgaristan Türklerinden olan
çırağının Bulgar kabzımallar tarafından dövülmesi üzerine, Burcuoğlu
Türk bayraklı makam aracıyla hali basar.
Lafı dolandırmayan dobra üslubuyla tanınan Burcuoğlu'nun Sofya'daki
büyükelçilik günlerinden bir başka anekdot da dönemin Bulgaristan
Başbakanı olan ve o dönem Türkiye karşıtı tutumuyla dikkat çeken İvan
Kostov ile kavgasıdır.
Türkiye'nin Burgaz Başkonsolosu'nun sınır dışı edilmesi ve Türk
müteahhitlerin kazandığı ihalelerin birer birer iptal edilmesine tepki
gösteren Burcuoğlu, Başbakan Kostov tarafından makama çağrılır ve
"Sizi de sınır dışı ederim" uyarısına muhatap olur. 2001'in haziran
ayında yapılan seçimlerin sonucunda sandıktan birinci çıkan eski Kral
Simeon Saksburgonski ile başını Türklerin çektiği 'Hak ve Özgürlükler
Hareketi' arasında tarihi koalisyon hükümeti kurulur.
Toplam altı yıl iki ay görev yaptığı Sofya'dan Bulgaristan hükümetinin
en değerli mükâfatı olan 'Koca Balkan Nişanı'nın yanı sıra Türklerin
yoğun olduğu Kırcaali'nin Cebel ilçesinin 'fahri hemşerilik' beratıyla
döner. Cebel'deki tören on binlerce Türkün katılımıyla miting
havasında geçer.


BM'de Bosna mücadelesi
Bulgaristan'daki iki görevi arasında 1989-2001 yılları arasında
Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliği'nde Daimi Delege Yardımcısı olarak
görev yapan Burcuoğlu, Türkiye'nin terörle mücadelesine uluslararası
destek için önemli olan, "sadece devlet kurumlarının değil,
teröristlerin de insan haklarını ihlal ettiği"ne ilişkin bir BM
kararının alınmasında etkili olur.
Bu görevi sırasında Sırpların zulmüne hedef olan Bosnalıların
haklarının korunması, seslerinin duyulması için büyük çaba harcar.
Yugoslavya'nın BM Genel Kurulu'ndan atılması, BM'de Bosna Dostları
Grubu kurulması ve Sırpların saldırılarının durdurulmasına ilişkin
çıkarılan BM kararı Burcuoğlu'nun yoğun mesai verdiği dosyalardır.


ABD ile 1 Mart pazarlığı
Ankara'da 2001-2004 yılları arasında Ortadoğu Genel Müdürü olarak Irak
ile yakından ilgilenen Burcuoğlu, bu görevi sırasında 1 Mart'taki
tezkere oylamasına giden süreçte ABD ile yürütülen pazarlığın
Dışişleri cephesindeki önemli aktörlerinden biriydi. ABD'nin Irak'ı
işgali sonrasında Kuzey Irak'taki Türkmenler ve Kürt grupların
liderleri Talabani ve Barzani ile ilişkilerin yürütülmesinde kilit rol
oynadı.
Burcuoğlu, ayrıca 4 Temmuz'da Süleymaniye'de Türk askerlerinin başına
Amerikalılar tarafından çuval geçirilmesi olayının ardından ABD ile
yürütülen müzakerelerde de yer aldı.


Ve Ankara'da hassas görev
Burcuoğlu, şimdi devletin en hassas kurumlarından biri olan Milli
Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğini üstlenmiş bulunuyor. Milli
Güvenlik Kurulu'nun büyük bir gizlilik içinde yapılan toplantılarının
bütün hazırlıkları ondan geçiyor. Devletin tepesindeki asker-sivil
dengesinin ince ayarlarında artık Burcuoğlu'nun da izlerine bakmak
gerekiyor.

Batı Trakya Türkleri için 'aktif' mücadele

Dışişleri Bakanı Abdullah Gül döneminde tarafından 2004'te Atina'ya
büyükelçi olarak atanan Burcuoğlu burada da Batı Trakya Türklerinin
durumuyla yakından ilgilendi. Yunanistan seçimleri sırasında Batı
Trakya'ya giderek Türklerin siyasi tavrının belirlenmesinde etkili
olan Burcuoğlu, Yunanistan hükümetince atanan müftüyü tanımayan Türk
azınlığın kendi müftüsünü seçme sürecine de 'aktif katkı"da bulundu.
İskeçe Türklerinin camilerde 31 Aralık 2006 gecesi kendi müftülerini
belirledikleri oylama sırasında Burcuoğlu'nun da camilerin çevresinde
gözüktüğü Dışişleri koridorlarında sıkça rivayet edilir.

Sofya Stadyumu'nda büyükelçi koltuğu

Burcuoğlu, büyükelçilik yaptığı iki ülkede de futbola yakın ilgi
gösterir. Sofya'da Levski takımının tüm maçlarını, Atina'da ise
Panathinaikos, Olimpiakos ve AEK arasındaki derbi maçlarını stada
giderek izler.
Bulgaristan'da büyükelçilik yaparken, Sofya Stadyumu'nun VIP locasının
birinci sırasının birinci koltuğu hep 'Türkiye Büyükelçisi' için
ayrılır.
Bulgaristan Başbakanı Kostov'u iktidardan deviren Kral Simeon ile
Burcuoğlu'nun tanışıklığı da zaten stadyum locasında birlikte
izledikleri bir Levski maçında başlamıştır.