KOMSU EKONOMILER    
   
Deniz ticareti Yunan ekonomisini kurtariyor
22.08.2005  /  Ariana Ferentinou  /  Yorum Referans Gazetesi      
   
Yunanlilar için denizcilik en eski mesleklerden birisi ve hala bu isi iyi yapiyorlar. Yunan ekonomisi iç bunalimlar ve petrol krizi gibi dis etkenlerin yarattigi güçlüklerle bogusurken, Yunanli armatörler güçlerini artiriyorlar. Yunanistan Armatörler Birliginin (EEE) açikladigi verilere göre, Yunanistan’da faaliyet gösteren 70 gemicilik sirketi su anda 298 yeni gemi insa ettiriyor. Bu gemilerin toplam kapasitesi ise 22,6 milyon tonu buluyor. Gemilerden 193 adedi tanker, 83 adedi ise kuru yük tasiyicisi. Bu yeni gemilerden, toplam kapasiteleri 15,5 milyon tonu bulan 177 adedi Yunan bandirasi altinda çalisacak.
Yunan gemicilik sektöründe yakin geçmiste kaydedilen bu hareketlilik, ekonominin gereksindigi taze parayi sagliyor. Son verilere göre gemicilik sektöründen saglanan gelir bu yilin ikinci çeyreginde 4 milyar 639 milyon euroya çikti. Geçen yilin ayni döneminde bu rakam 4 milyar 282 milyon, 2003 ylinin ayni döneminde ise yalnizca 3 milyar 820 milyon euro idi.
Yunanli armatörlerin sahip oldugu gemilerin sayisi dünya deniz ticaretinde ön siralarda yer aliyor. Yunan Deniz Ticaret Esgüdüm Komisyonu'nun bu yilin mart ayinda açikladigi verilere göre Yunan limanlarina kayitli 3 bin 338 geminin toplam kapasiteleri 182,5 milyon tonu buluyor. Ancak, Yunanli armatörlere ait olup da baska bandira altinda çalisan gemiler toplam ticaret filosunun yüzde 71’ini olusturuyor. Yunan bayragi altinda çalisan Yunanli sirketlere ait gemi sayisi toplam ticaret filosunun yüzde 29’u olustururken, Panama bayragi altinda çalisan Yunan gemileri yüzde 17, Malta bandirasi tasiyanlar yüzde 16, Kibris bayragi altindakiler yüzde 12, Bahama Adalari'na kayitli olanlar yüzde 7 ve Liberya bayragi ile çalisanlar da Yunan ticaret filosunun yüzde 6’sini olusturuyor.
Merkezi Yunanistan’da bulunan bin sirket deniz tasimaciligi sektöründe faaliyet gösteriyor ve bu sirketlerde toplam 11 bin kisi istihdam ediliyor. Deniz Ticaret Bakanligi'nin verilerine göre, 2003 yilinda bin 69 deniz ticaret sirketi ülkeye 1 milyar 773 milyon dolar gelir sagladi. Bu rakam 2002 yilina oranla yüzde 32’lik bir artisi temsil ediyor.
Yunan deniz tasimaciligi sektöründeki genel görünümün olumlu olmasina ragmen, bu sektörde birtakim yapisal degisiklikler de meydana gelmekte. Petrofin Arastirma Kurumu'nun bu yil yaptigi bir arastirmaya göre, deniz tasimacilik sektöründe küçük sirketler kapaniyor ve büyükler de genisliyor. Ayni arastirmaya göre daha 1998 yilinda deniz ticaret sirketlerinin çogunlugu bir ya da iki gemiye sahipken, bugün bu çapta olan sirketlerin orani yüzde 41’e düsmüs durumda.
Yunan deniz tasimaciligi sektöründen söz ederken iki noktaya daha dikkati çekmek gerek. Ilkin, Yunanli armatörler gemilerini kendi tersanelerinde insa etmiyorlar ve Kore, Çin ya da Japonya’daki tersanelere siparis veriyorlar. Ikinci olarak, Yunan deniz tasimaciliginin belkemigini eskiden bu küçük sirketler temsil ediyordu. Bu sirketlerin sahipleri çogunlukla da kendi gemilerinde kaptanlik yapiyorlardi. Böylece, Yunanlilarin geleneksel gemicilik yetenekleri ile baskalariyla rekabet edebiliyorlardi. Simdi sirketler dev boyutlara ulastigi için, sirket yöneticileri masalarinin basinda oturmayi yegliyorlar. Küçük denizcilik sirketleri kayboldukça, Yunanli kaptanlarin Ege ve Akdeniz’de yüzyillardan süzülüp gelen yeteneklerini özleyecege benzeriz.