Türkiye için sıra Kosova'nın 'ekonomik bağımsızlığında'
25.02.2008 | Mustafa Oğuz-TDN | Haber

   Türkiye, bağımsızlığını geçen hafta ilan eden Kosova konusunda tanımanın ötesine geçecek adımlarını hızlandırma peşinde. İlk sırada Kosova'nın ekonomik bağımsızlığı var.

Geçen Pazar günü bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı ilk tanıyan ülkeler arasında yer alan Türkiye, şimdi bu ülkenin "ekonomik bağımsızlığı" için adım atmaya hazırlanıyor. Avrupa'nın en genç ülkesinin başlatacağı kalkınma hamlelerine destek vermeyi planlayan Türkiye, Kosova'nın egemen bir devlet olarak sağlayacağı garantiler kapsamında özelleştirme projelerine Türk firmalarının katılımını teşvik etmeyi planlıyor.

‘Doğrudan yatırım için harekete geçilmeli'

Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Volkan Türk Vural, TDN'in konuyla ilgili sorularını yanıtlarken, Türk işadamlarının Kosova'nın dış ticaretindeki önemine dikkat çekti. Vural, "Kosova'da aldığınız malların yüzde 90'ı Türkiye kökenlidir. Resmi verilerde Sırbistan, Kosova dış ticaretinde birinci görünüyor. Türkiye ise Makedonya'dan sonra üçüncü. Fakat Makedonya'dan gelen malların en az yüzde 70'inin Türkiye kökenli olduğunu hesaba katarsak Türkiye birinci sıraya yerleşmiş oluyor," diye konuştu. Türk mallarının Kosova'daki yaygınlığına "dondurma" sektörünü örnek olarak gösteren Vural, "Kosova'da 4.5 milyon euro büyüklüğündeki dondurma pazarının tamamı iki Türk firmasının elindedir. Ülkenin ekonomisi Türkiye üzerinden geçinir. Bütün tüketim malzemeleri, inşaat malzemeleri Türkiye üzerinden gider" bilgisini verdi.

Kosova'da uzun süre görev yapan Vural'a göre, Türk işadamlarının Kosova'daki ticaret paylarını yüksek tutmadaki başarısının, doğrudan yatırımlarda tekrarlanması gerekiyor. Vural, "Orası bakir bir yer, ne yapsanız yarayacaktır. Çok büyük altyapı projelerine ihtiyaç var. Öncelikle ulaşım ve enerji alanında. Bir tek ticari yolları vardır Makedonya ile bağlantılı. Ticaretin yüzde 80'i oradan geçer. Priştina-Üsküp yoludur. Orası da dapdaracık bir yoldur. O yolun otoyol yapılması sözkonusu" diye konuştu. Vural, Kosova'yı Arnavutluk içinden geçerek denize bağlayacak bir otoyolun da söz konusu olduğunu sözlerine ekledi.

'Türk şirketleri Avrupalı şirketlerden önce davranmalı'

Kosova'da acil çözüm bekleyen bir diğer sorun ise enerji arzının yetersizliği. Kosova yönetiminin önceliği bu konuya vereceğini söyleyen Vural, ülkede rafineri olmaması nedeniyle tüm akaryakıt ihtiyacının Makedonya'dan karşılandığını kaydetti. Vural, Kosova'nın enerji sorununu Rusya veya Nabucco projesi yerine Yunanistan veya Bulgaristan'dan gelecek gaz ile çözmek isteyebileceği yorumunu yaptı. Kosova hükümetinin gündemindeki ekonomik maddelerden birinin de özelleştirme olduğuna değinen Vural enerji ve telekomünikasyon alanında özelleştirmelere gidileceğini belirtti. Vural, ülkedeki ekonomi ve sanayi durumunu ise şu ifadelerle özetledi: "Kosova'nın GSMH'si 2.2 milyar euro, 2 milyonluk nüfus düşünüldüğünde bunun büyük para olduğu ortaya çıkar. İthalatı 1.1 milyar euro, ihracatı ise sadece 80 milyon euro. Üretim yok, tüten baca yok. Avrupa Birliği (AB) 2 yılda kalkınma için 1 milyar euro ayırdı Kosova'ya. AB parayı verdiği zaman kendi şirketleri yararlansın isteyecektir. Şansımızı zorlamamız lazım."

Kosova'nın daha fazla ihracat yapması şart

* GSMH'si 2.2 milyar euro

* Nüfusu 2 milyon

* İthalatı 1.1 milyar euro

* İthalatta Sırbistan ilk sırada

* Makedonya ikinci, Türkiye üçüncü

* İhracatı 80 milyon euro

* Ülkedeki malların yüzde 90'ı Türkiye kökenli