Cumhuriyet 05.05.2008
Yunanistan, Karadeniz’den Avrupa’ya uzanan projeye katıldı

‘Güney Akımı’, Yunanistan’a yöneldi

Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, yılda 10 milyar metreküp kapasiteye sahip “Güney Akımı”na Yunanistan’ın katılmasına ilişkin anlaşmayı imzaladılar.

OLEG MİTYAGEV


Rusya’dan “mavi yakıtı” Karadeniz’in altından geçirerek Güney ve Batı Avrupa ülkelerine ulaştıracak olan “Güney Akımı” adlı hırslı proje, giderek daha net, daha belirgin bir görünüm alıyor.

Yunanistan, 29 Nisan’da bu projeye dahil oldu. Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Yunanistan Başbakanı Konstantin Karamanlis, yılda 10 milyar metreküp kapasiteye sahip “Güney Akımı”na Yunanistan’ın katılmasına ilişkin anlaşmayı imzaladılar.

Rus doğalgazının (ayrıca, amaçlandığı kadarıyla, Orta Asya doğalgazının) Avrupa’ya sevkıyatının yeni güzergâhı, geçen yıl temmuz ayında, Rus doğalgaz tekeli Gazprom ile İtalyan enerji firması ENI tarafından sunulmuştu. Bu kuruluşların ortaya koydukları plana göre, “Güney Akımı” hattının 900 kilometre uzunluğunda olan ilk bölümü, Rusya’nın Karadeniz kıyısından başlayarak denizi alttan geçecek ve Bulgaristan’dan çıkacak. Hattın bundan sonra ikiye ayrılması öngörülüyor.

Birinci kol, Kuzey-Batı Balkanlar’a yönelerek, Rus gazını hem buradaki bölge ülkelerine hem de bu ülkeler üzerinden Almanya ve İtalya’ya ulaştırmayı öngörüyor.

İkinci kolun ise Yunanistan’a yönelmesi ve oradan, Adriyatik Denizi’nin altından geçerek İtalya’nın güneyine ulaşması söz konusu.

Güney akımının her iki kolunun, yıllık 30 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasitesine sahip olması öngörülüyor. İlk gazın pompalanmasının ise 2013 yılında gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Bu projeye ilk başta bazı çevreler şüpheyle yaklaşıyor, bunun gerçekleşme olasılığının düşük olduğunu söylüyorlardı.

Ne var ki, Balkan ülkeleri peş peşe bu projeye katılmaya başlayınca, bu çevrelerin sesi kesildi.

Ocak ayında, Bulgaristan ve Sırbistan’la bu konuda anlaşma imzalandı. Şubat ayında bunu, Macaristan’la yapılan anlaşma izledi.

Böylelikle, hattın Kuzeybatı Balkan kolunun inşası konusu somutlaştı. Yunanistan’la imzalanan anlaşma ise projenin güney kolunu hayata geçiriyor.

“Güney Akımı” projesi, pek çok açıdan, Rusya’yı Baltık Denizi’nin altından Almanya’ya bağlayacak olan “Kuzey Akımı” projesi ile benzerlikler gösteriyor.

Her iki doğalgaz hattı da, her şeyden önce Avrupalı doğalgaz tüketicilerinin çıkarlarını gözetmekte.

Bu projelerin her ikisinin de en somut neticesi, doğalgaz nakil güzergâhlarının çok seçenekli hale gelerek Avrupa ülkelerine doğalgaz naklinin güvence altına alınmasıdır. “Güney Akımı” projesinden söz ederken, akla ister istemez, bununla rekabet halindeki diğer doğalgaz boru hattı projesi olan Nabucco geliyor.

Nabucco projesi, Avrupa’ya doğalgazın Türkiye üzerinden gitmesini öngörüyor. Fakat Nabucco’nun sorunu şu ki, bu projenin en büyük destekleyicisi olan Türkiye, doğalgaz üreticisi değil; Türkiye’nin bu projede üstleneceği işlev, taşıyıcı ülke olmak.

Öte yandan, Nabucco projesinde öngörülen şekilde (Kafkasya ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya sevkıyat yapacak olan -çeviren-) boru hatlarının doğalgazla doldurulabilmesi için, sadece Azerbaycan’ın değil, doğalgaz üreticisi olan Orta Asya ülkelerinin de (Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan) projeye katılmaları gerekiyor. Orta Asya gazının Nabucco’ya yönlendirilebilmesi için, bir de üstelik, Hazar Denizi’nin altından geçecek olan Trans Hazar doğalgaz boru hattını döşemek gerekecek.

Fakat, “Güney Akımı” projesi ne kadar süratle tamamlanırsa, Trans-Hazar doğalgaz boru hattı girişimi de, onunla bağlantılı olan Nabucco projesi de sonuçsuz kalır.

Putin’in söylediği üzere, Rusya, “Güney Akımı” projesine alternatif durumdaki projelere karşı mücadele vermiyor.

Putin, “Şayet birileri, bizimkine benzer projeleri ekonomik açıdan kabul edilebilir şartlar çerçevesinde hayata geçirirse ve bu doğalgaz hatlarına, gereken miktarda gazı bulup pompalamayı başarırsa, biz bundan olsa olsa memnuniyet duyarız” diyor.


Rusçadan çeviren: Deniz Berktay (Rus Resmi Haber Ajansı RİA Novosti, 30 Nisan)