Anadolu Ajansı
Mayıs 25, 2008  

MAKEDONYA'NIN YÖRÜK TÜRKLERİ -OSMANLININ BALKANLARI FETHİYLE 14. YÜZYILDA DOĞU
 
 
        -MAKEDONYA'NIN YÖRÜK TÜRKLERİ
       -OSMANLININ BALKANLARI FETHİYLE 14. YÜZYILDA DOĞU
MAKEDONYA'NIN DAĞLIK KESİMLERİNE KARAMAN'DAN GİDEREK
       YERLEŞEN YÖRÜK TÜRKLERİ, ARADAN GEÇEN UZUN YILLARA
       RAĞMEN KÜLTÜRLERİNİ, DİLLERİNİ VE GELENEKLERİNİ SÜRDÜRÜYORLAR
       -YILLARCA ÇOCUKLARI EĞİTİMDEN MAHRUM KALAN, KÖYLERİ ALT
       YAPI SORUNU YAŞAYAN YÖRÜK TÜRKLERİNİN YÜZÜ SON YILLARDA
       TÜRKİYE'NİN YARDIM ELİNİ UZATMASIYLA GÜLMEYE BAŞLADI
       -TİKA VE TÜRK SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNİN ÇALIŞMALARI
       SAYESİNDE BÖLGEDEKİ YAKLAŞIK 70 YÖRÜK KÖYÜNÜN BİRÇOĞU İÇME
       SUYUNA, TEMİZ VE BAKIMLI OKULLARA, BU KÖYLERDE YAŞAYAN
       ÇOCUKLAR İSE EĞİTİM İMKANINA KAVUŞTU
       -TÜRK TELEVİZYONLARINDAN HABERLERİ İZLEYEN YÖRÜKLER, TÜRKİYE'DE
       İŞLERİN İYİ GİTTİĞİNİ DUYDUKLARINDA MUTLU OLUYOR VE O GECE RAHAT
       UYUDUKLARINI BELİRTİYORLAR

   
       
       RADOVİŞ/İŞTİP (A.A) - 25.05.2008 - Ömer Çetres - Osmanlının Balkanları
fethiyle 14. yüzyılda Doğu Makedonya'nın dağlık kesimlerine Karaman'dan
giderek yerleşen Yörük Türkleri, aradan geçen uzun yıllara rağmen
kültürlerini, dillerini ve geleneklerini yaşatıyorlar.
       Sultan 1. Murad döneminde, 1375 yılında Çirmen zaferiyle Osmanlı
topraklarına katılan Makedonya'ya Yıldırım Bayezid zamanında Karaman'dan
giden Yörük Türkmenleri yerleşti.
       Karaman ve çevresinden Makedonya'ya yerleşen Yörük Türkmenleri arasında
büyük önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ataları da bulunuyor. Makedonya'nın
Manastır şehrinin Kocacık beldesinde 1830 yılına kadar yaşayan
Atatürk'ün baba soyu, daha sonra buradan Selanik'e göç etti. Halen Yörük
Türklerinin yaşadığı Kocacık beldesinde, Anadolu lehçesine yakın öz
Türkçe konuşuluyor.
       Üsküp ve civarına yerleşen Yörükler ise zamanla şehir hayatı sürmeye
başladı. Ancak Doğu Makedonya'nın İştip ve Radoviş bölgelerindeki
Blacgovica Dağları'na yerleşen Türkmen aileler, hayvancılıkla
geçimlerini devam ettirdiler. Blavgovica Dağları'nda halen yaşamlarını
sürdüren Yörükler, aradan geçen 600 yıla rağmen eski geleneklerini ve
yaşam tarzlarını devam ettiriyorlar.
       Doğu Makedonya'nın en geri kalmış ve bugüne kadar hizmet gitmemiş İştip
ve Radoviş bölgelerindeki yaklaşık 70 köyde yaşayan Yörük Türkleri, her
türlü zorluğa ve imkansızlığa rağmen dillerini, kültürlerini ve
geleneklerini yaşatmayı başararak bugünlere geldi.
       
       -DAĞLARDA YAŞAMALARI AVANTAJ OLMUŞ-
       
       Makedonya'nın Üsküp, Manastır, Kalkandelen ve Ohri gibi şehirlerinde
yaşayan Türkler, Osmanlı'nın bu topraklardan çekilmesiyle birlikte göçe
zorlanmaya başlanırken, dağ köylerinde yaşayan Yörük Türkleri böyle bir
sorunla karşılaşmadı.
       Hizmetin gitmediği, yolun olmadığı, çocukların eğitimden mahrum
bırakıldığı Doğu Makedonya'nın dağ köylerinde yaşayan Yörük Türkleri,
söz konusu geri kalmışlığı, topraklarının kendilerinde kalması ve
asimilasyona uğramamaları konusunda avantaj olarak değerlendiriyor.
       Yugoslavya döneminde kentlerde yaşayan Türklerin yoğun baskılarından
dolayı topraklarını, evlerini bırakarak anavatana göç ettiklerini
anlatan Yörük Türkleri, ancak kendilerinin dağlarda unutulduğunu, bu
nedenle göçe zorlanmadıklarını belirtiyorlar.
       
       -KENDİLERİNE ÖZGÜ KIYAFETLERİ VE YAŞAM TARZLARI-
       
       Doğu Makedonya'nın yüksek dağlarında, etrafı ormanlarla çevrili ve
yeşilin her tonunun bulunduğu bölgelerdeki köylerde yaşayan Yörük
Türkleri, hayvancılık ve tütün ekerek geçimlerini sağlıyor.
       Yörüklerin yaşadıkları köyler ise Türkçe isimleri, zengin folklorik
özellikleri ve kendine özgü tarzları bünyesinde barındırıyor.
Yüzyıllardır renkli tonlardan oluşan geleneksel ''fistan'' kıyafetlerini
giyen Yörük kadınları ve kızları, doğanın büyüleyici görüntüsüyle de
uyum içerisindeler.
       Yörük kadınların tamamına yakınının tercih ettiği sarı, yeşil ve mor
renklerden oluşan ''fistan'' kıyafeti, Türkiye'de Kastamonu'nun Azdavay
ve Pınarbaşı ilçeleri ile Toroslar'da yaşayan Yörüklerin giydikleri
kıyafetlerle aynı tarzda olması dikkati çekiyor.
       ''Bekar'', ''Gelin'' ve ''Evli kadınlar'' için ayrı ayrı özelliklere
sahip olan yörenin günlük, bayramlık ve düğünler için giyilen
kıyafetleri, ''yelek'', ''kuşak'', ''önlük'', ''şalvar'' ve ''boncuklu
takke''den oluşuyor. Doğanın tüm renklerinin yansıtıldığı kıyafetler,
bölgede yüzyıllardır kadınlar tarafından giyiliyor.
       Düğünlerde ise çevre köylerden katılımlarla toplanan ve halay çekerek
eğlenen Yörük kadınları, doğayla iç içe olan köy meydanında giydikleri
kıyafetlerle tam bir renk cümbüşü oluşturuyor.
       
       -ANAVATAN HASRETİ HİÇ BİTMEMİŞ-
       
       Bölgenin ''Koç Ali'', ''Ali Koç'', ''Kılavuzlu'', ''Yunuslu'' gibi
onlarca köyü, Türkçe isimlerini de bugüne kadar yitirmedi. Köy
bakkalında ya da kahvehanesinde bir araya gelerek Türk
televizyonlarından haberleri izleyen Yörükler, Türkiye'de işlerin iyi
gittiğini duyduklarında mutlu olduklarını ve o gece rahat uyuduklarını
belirtiyorlar.
       Hüseyin, ''Çocuklarımız 'sarı kırmızı' renklerden oluşan Makedonya'nın
milli bayrağını, Galatasaray bayrağıyla karıştıracak kadar Türkiye'ye
daha fazla ilgili'' dedi.
       
       -YÜZLERİ GÜLMEYE BAŞLADI-
       
       Yıllarca çocukları eğitimden mahrum kalan, köyleri alt yapı sorunu
yaşayan Yörük Türklerinin yüzü, son yıllarda Türkiye'nin yardım elini
uzatmasıyla gülmeye başladı.
       Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi (TİKA) ile Türk sivil toplum
örgütlerinin çalışmaları sayesinde bölgedeki yaklaşık 70 Yörük köyünün
birçoğu içme suyuna, temiz ve bakımlı okullar ile camilere, bu köylerde
yaşayan çocuklar ise eğitim imkanına kavuştu.
       Doğu Makedonya Yörük Türkleri Derneği Başkanı Enver Hüseyin, AA
muhabirine yaptığı açıklamada, bölgede yaklaşık 30 bin Türkün
yaşadığını, bu nüfusun da 12 bininin Yörük olduğunu söyledi.
       Yörük Türklerinin yaşadığı köylerin uzun yıllar hizmet almadığını ve bu
bölgelerde okuma yazma oranının çok düşük olduğunu belirten Hüseyin,
köylerdeki okulların TİKA tarafından restore edilip hizmete açılmasıyla
birlikte köylerdeki yaklaşık 400 çocuğun ilköğretime, 200'e yakın
çocuğun ise şehirlerde lise eğitimine başladığını bildirdi.
       
       -OSMANLININ MİRASI-
       
       Köylerdeki eğitimin Türkçe yapıldığını ifade eden Hüseyin, öğretmen
açığı nedeniyle liselerde Türk öğrencilere Türkçe eğitim verilemediğini
kaydetti.
       Hüseyin, Türkiye'nin yardım elini uzatmasıyla birlikte en önemli sorun
olan anavatana göçün önüne geçildiğine işaret ederek, şöyle konuştu:
       ''Bugüne kadar kültürümüze ve topraklarımıza sahip çıkarak asimilasyona
uğramadan yaşadık. Ancak son yıllara kadar sürekli Türkiye'ye göç
verdik, çünkü buradaki Yörükler imkansızlıklar içinde, çocukları
eğitimden mahrum olarak yaşıyordu. Ancak Türkiye'nin yardım elini
uzatmasıyla çocuklarımız okumaya başladı. Köylerimize hizmetler geldi.
Bu sayede topraklarımızdan anavatana göç önlendi. Osmanlının mirası
olarak burada kendimize vatan edindiğimiz toprakları terk etmeyeceğiz.''
       ''Yörük'' denince, yıllarca ''dağlarda yaşayan, cahil halk'' olarak
değerlendirildiklerini anlatan Hüseyin, ancak artık Yörükler olarak bu
imajdan kurtulduklarını ve eğitime yöneldiklerini kaydetti.
       
       -KARAMAN'A DAVET VAR-
       
       Enver Hüseyin, geçen yıl ilk kez Türkiye'deki Balkan Kültür Derneği'nin
katkılarıyla Doğu Makedonya'da ''1. Yörük Şenliği'' düzenlediklerini
ifade ederek, söz konusu şenliğin halktan büyük ilgi gördüğünü bildirdi.
       Bu yıl düzenleyecekleri şenliklere ise Karaman'dan misafir davet
edeceklerini anlatan Hüseyin, ''Bu sayede yüzyıllar önce geldiğimiz
topraklarda şu anda yaşayan akrabalarımızla buluşacağız'' diye konuştu.