16 Ağustos 2008  
Vahap MUNYAR  vmunyar@hurriyet.com.tr

Bulgaristan, Kapıkule'deki inşaat işçileri yüzünden 'tuvalet uyarısı' yapmış

HÜRRİYET'in "İnsan Hakları" sloganıyla Kars'tan yola çıkardığı trenin son durağı Edirne'de perşembe günü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yardımcı'yla başkanı olduğu Ticaret Borsası'nda konuşurken Kapıkule'yi gündeme getirdi:

Buraya kadar gelmişken Kapıkule'deki inşaatı görmelisiniz.

Yalçın Bayer itiraz etti:

- Ben oraya gitmem. Önce inşaatı yapan Öztaş firmasının aranan ortağı teslim olsun.

Yardımcı ısrar etti:

Yalçın Bey, TOBB'u, "Ortağı aranıyor, o inşaat şirketinden vazgeçin" diye sıkıştıranlar oldu ama biz zamanında ihaleyi yapmışız adamlar en uygun teklifi verip işe başlamış. Ayrıca gel kendi gözlerinle gör, iş hem çok hızlı ilerliyor hem de kaliteli yapılıyor.

Bayer, Mustafa Yardımcı'nın ısrarına dayanamadı, Kapıkule'ye gittik. Bizi Öztaş'ın proje sorumlularından biri karşıladı, birlikte inşaat alanında tur attık, hummalı çalışmayı gördük.

TOBB, gümrük kapılarını yap-işlet-devret modeliyle yenileyip işletme girişimine İpsala'yla başlamış, başarı yakalayınca, Gümrük Turizm işletmeleri A.Ş. (GTİ) kurulup, başta Kapıkule olmak üzere toplam 16 kapı için söz kesilmişti.

GTİ A.Ş.'ye TOBB çatısı altındaki 140 dolayındaki oda ve borsa ortak olmuştu. TOBB, Kapıkule'nin inşaat işini 86 milyon 750 bin YTL'lik proje bedeliyle Öztaş İnşaat'a vermişti. Proje sorumlusu, altına girdikleri yükü anlatmak için demir fiyatlarından örnek gösterdi:

Biz ihaleyi kazandığımızda demirin tonu 1000 doların altındaydı. Bugün 2 bin dolar.

Öztaş İnşaat'ın TOBB'a verdiği taahhüt, Kapıkule'nin yeni hizmet alanlarını yıl sonunda hazır hale getirmek. Zaten bu ay sonunda ilk bölümün tamamlanması söz konusuymuş. Kapıkule'deki TIR parkından araç geçiş alanlarına, arama bölgelerine kadar tüm bölgenin çevresine yüksek duvar yapılmış. Duvar, eskisine oranla daha yüksekmiş.

Bu duvarların yapımı sırasında Bulgaristan'la Türkiye arasında "uyarı" olayı yaşanmış. İnşaat işçileri moloz dökerken biraz Bulgaristan toprağına geçmiş. Bulgaristan uyarmış: "Moloz döktünüz, sınır ihlali yaptınız, lütfen dikkat edin."

Öztaş İnşaat, hemen temizliğe girişip özür dilemiş, "moloz" sorununun iki ülke arasında daha ciddi bir olaya dönüşmesinin önüne geçilmiş.

Kapıkule'deki 700 dolayındaki inşaat işçisi, farkında olmadan Bulgaristan'la bir küçük sıkıntı daha yaşanmasına yol açmış. Bazı işçiler, tuvalet ihtiyaçlarını gidermek için zaman zaman yapılan duvarın arkasını kullanmış. İşte bu "ihtiyaç giderme"lerde de Bulgaristan tarafına geçişler olmuş.

Bulgaristan tarafı yine "uyarı"yla devreye girmiş: "Bazı işçileriniz bizim tarafa geçip tuvalet ihtiyaçlarını gideriyor. Buna engel olun."

Öztaş İnşaat yine özür dilemiş, inşaat işçilerinin kulağını çekmiş, Bulgaristan'la aramızda "tuvalet krizi" çıkması karşılıklı anlayışla önlenmiş...

Öztaş İnşaat'ın proje sorumlusu, "Bulgaristan iki kez nota vermiş oldu" derken, en çok "çiş" olayına güldük...

Ya Bulgaristan'la aramızda "çiş krizi" çıksaydı...

TOBB, 'Kapı ortak olsun, biz işletelim' dedi, Bulgar yanaşmadı

TÜRKİYE Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, iki taraf hükümetleri nezdinde görüşmeler yapılırken, Bulgaristan yetkililerine şu öneriyi götürdü:

Bizim hükümetimiz Kapıkule'yi yap-işlet-devret modeliyle TOBB'a verdi. Yatırımı tamamlayıp, anlaştığımız süre boyunca biz işleteceğiz. Hazır bu işe girişmişken, Bulgaristan tarafını da bize verin, tek kapı haline getirelim.

- Biraz daha açar mısınız?

Şu anda iki tarafta da benzeri gümrük prosedürleri uygulanıyor. Geçiş yapanlar zaman kaybediyor. Oysa iki tarafı da TOBB işletirse, tek işlem yeter.

Bulgaristan hükümetinin temsilcileri, TOBB'un kendi ülkelerinin gümrük işlerine de karışacağını düşünüp, öneriyi tam anlayamadı, Hisarcıklıoğlu devam etti:

TOBB, ne Türkiye'nin, ne Bulgaristan'ın devlet görevlilerinin sınırdaki işlerini elinden almayacak. Onların yetkilerini ortadan kaldıracak bir talepte de bulunmuyoruz. Bizim isteğimiz hazır projeye başlıyorken, ortak gerçekleştirmekten ibaret.

Bulgaristan hükümeti, TOBB'un önerisine pek sıcak yaklaşmadı. TOBB, şimdi Öztaş İnşaat'ın Kapıkule'yi tanınan sürede yeni haline kavuşturmasını bekliyor.

Rifat Hisarcıklıoğlu'yla dün Türk-İran İş Konseyi toplantısı öncesi konuştum: "Bulgaristan kabul etseydi, Avrupa'da bazı ülkelerde uygulanan 'ortak kapı' modelini burada da başlatırdık, olmadı."

Bulgaristan'la "ortak kapı" modeli, Kapıkule'yi gerçekten çok rahatlatır, dünyaya da önemli mesaj olurdu...

İpsala yatırım bedelini üç yılda çıkardı

TÜRKİYE Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) gümrük kapısı işletme modelinin ilk başlanıç noktası İpsala oldu. TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yardımcı, İpsala'ya 8.5 milyon YTL yatırdıklarını belirtti.

TOBB, İpsala'ya yatırdığı parayı geri alabildi mi?

- İpsala, üç yılda parasını çıkardı.

Öyleyse Kapıkule sizin için tam Darphane gibi çalışacak, yani para basacak.

- Burası öyle olabilir ama diğer kapıları da düşünmek gerek.

Hangilerini?

- Örneğin Habur... Orayı da biz işletiyoruz. Irak tarafında bir olay oluyor, kapı kapanıyor, Habur oluyor "kambur". Bu konuya tek kapıdan bakmamak gerek...

Yine de İpsala'dan, Kapıkule'den bakınca TOBB, Gümrük Turizm İşletmeciliği A.Ş. ile doğru adım attığı görünüyor...

Gümrükçü neden 'şeffaf kulübe' istemiyor

TÜRKİYE Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), İpsala gümrüğünü yenilerken, gümrük görevlilerinin, pasaport işlemlerinı yapan memurların oturduğu kulübeleri 'şeffaf' yapmış. Yani, dışardan bakınca kulübelerin içi görünüyormuş.

Bazı gümrük görevlileri, TOBB adına yönetimde bulunanlara, kulübelerle ilgili isteklerini iletmiş: "En iyisi bu kulübelerin camlarına film çektirmek. Biz dışardan bakıldığında içerinin görülmesini istemiyoruz."

TOBB yönetiminin yanıtı, "Kusura bakmayın arkadaşlar, biz o kulübelerin camlarına koyulaştırıcı, içeriyi göstermeyecek film çekemeyiz" olmuş.

Bana anlatanlar bu talepte bulunanların "gümrükçü" olduğunu söyledi. Bir gümrükçü, "şeffaf camlı kulübe"yi neden istemez ki?