[YAZARLAR] - OSMAN S. AROLAT -
Komşuda imkan aramak
Dünya İletişim Ajansı - Haberler
Dünya Gazetesi

Ocak 8, 2009

Arolat'tan / Osman S. Arolat

Dış ticaretimiz içinde son 15 yılda yüzde 4'ler seviyesinden yüzde 20'ler seviyesine
yükselttiğimiz (petrol ve doğalgaz alımı yaptığımız iki ülke dışında) ve 7 ülkede dış
ticaret fazlası verdiğimiz komşularımızda, yeni imkanlar olduğu iş konseyleri
başkanlarınca alan belirtilerek ortaya konuluyor. 2009 yılında daralması beklenen
ihracatın bu alandaki imkandan yararlanmasının zayıflayan ihracatın ilacı olacağı öne
sürülüyor.

Eximbank'ın 2009 kredi portföyüyle ilgili açıklaması ihracatçılarımız açısından
imkanların geliştirildiğini ortaya koyuyor. DEİK'in komşu ülkeler iş konseylerinin
açıklamaları, komşularda yeni dönemde de imkanların olduğunu ortaya koyuyor. Son
yıllardaki rakamlara baktığımızda, komşularla ticarette önemli gelişmeler
kaydedildiğini görüyoruz. Ama başka ulusların komşularla ticaret oranları ile
bizimkileri karşılaştırdığımızda örümüzde daha çok imkan ve yol olduğu ortaya
çıkıyor. O nedenle Exikbank'tan kredi kullanımı, komşularla ticaretin gözetilmesi,
2009 yılında ihracatta ve dış ticarette gerileme beklenirken, komşulara ihracatta ve
dış ticarette artış sağlanması sonucunu beraberinde getirecektir.

Dün, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Eximbank Genel Müdürü Ahmet Kılıçoğlu ve TİM
Başkanı Mehmet Büyükekşi  birlikte yaptıkları basın toplantısında Eximbank'ın
ihracatçılara sunacakları kredi ve sigorta  alanında 2009 yılı rakamlarını ve
gelişmeleri açıkladılar. Eximbank, 2009 yılında nakdi ihracat kredisi ve ihracat
sigortası olarak 2008 yılında 9.4 milyar dolar olan ihracatçıya finansal desteğini bu
yıl yüzde 37 oranında artırarak 12.9 milyar dolara yükseltecek. 4.3 milyar dolar olan
geçen yılki nakdi kredi, bu yıl yüzde 60 oranında artışla 6.9 milyar dolara, 5.1
milyar dolar olan ihracat sigortasını da yüzde 17 artışla 6 milyar dolara
yükseltecek. 2009 yılı toplam ihracat beklentisi 109 milyar olarak hedeflendiğine
göre, Eximbank kredi desteği yüzde 11.5 gibi önemli bir orana ulaşacak. Ancak, burada
ihracatçıların ve KOBi'lerin "krediye kolay ulaşma" talepleri açısından da bazı
iyileştirmeler yapılması gerekiyor.

Bundan 15  yıl kadar önce Kürşad Tüzmen, Dış Ticaret Müsteşarı'yken yüzde 4
seviyesinde olan komşularla ticaretin   çok düşük olduğunu görerek, "Komşularla
ticareti artırıcı bir seferberlik başlatmıştı. Bugün bunun sonucunda komşularla
ticaretimizin toplam dış ticaretimiz içinde yüzde 20'ler seviyesine geldiğini
görüyoruz. Ancak, Almanya'nın komşularla ticaretinin yüzde 65, İskandinav ülkelerinin
ise yüzde 90'lar seviyesinde olduğunu bilerek bu alanda önemli bir gelişme imkanına
sahip olduğumuzu da biliyoruz.

DEİK Komşu ülkeler iş konseyleri başkanlarının hepsi yaptıkları açıklamalarda,
başkanı bulundukları ülkelerde Türkiye için hem birçok sektörde, hem de taahhüt
işlerinde çok önemli imkanlar bulunduğunu, bunlardan yararlanılarak daralacak dış
ticaretin açığının önemli bir kısmını kapatabileceğimizi belirtiyorlar. Örneğin 2007
yılında 645 milyon dolar ithalat ve 2 milyar 811 milyon dolar ihracat yaptığımız
Irak'la bu yılın 11 aylık döneminde 1 milyar 286 milyon dolarlık ithalat ve 3.5
milyar dolarlık ihracat rakamına ulaştık. Geçen yıl yaklaşık 3.5 milyarlık toplam dış
ticaretimizi bu yıl 5 milyar dolara yükselteceğiz. Bunun yanı sıra bir yıl önce 545
milyon dolar seviyesindeki taahhüt işleri de bu yıl 72 proje ile 1.5 milyar dolara
yükselmiş durumda.  

Komşularla (Irak, İran, Yunanistan, Rusya, Azerbaycan, Suriye, Bulgaristan, Romanya
ve Gürcistan) ticaret kapsamında ele aldığımız  ticaretimiz son yıllarda önemli
gelişmeler yaşandığına ve Rusya ile İran dışında bu ülkelerle dış ticaretimizin fazla
verdiğine tanık oluyoruz. Bu 9 ülkeye ihracatımız 2007 yılında Rusya ve İran
ticaretindeki önemli açık ise, bu ülkelerden aldığımız doğalgaz ve petrol faturasının
sonucu. Diğer ülkelerin tümünde dış ticaret fazlası vermemizin yanında, yeni dönemde
de Rusya ve İran dahil önemli imkanlara sahip olduğumuz o ülkelerin iş konseyleri
başkanlarınca da alanları belirtilerek, örneklerle ortaya konuluyor. Bu açıdan artan
Eximbank imkanlarının da komşu ülkelere dönük olarak iyi kullanılması 2009 yılının
ihracatta önemli kayıplara uğramadan aşılmasını sağlayacaktır. İhracatın daralmaması
ise üretim ve büyüme açısından büyük önem taşımaktadır.