BULGAR MUTFAĞINDAKi TEMEL ÖZELLiK LEZZET ZENGiNLİĞİ  

Bulgar ulusu değişik etnik topluluklardan oluşuyor ve her birinin Bulgar mutfağına farklı katkısı var. Buna tarihi mirası da ekleyince ortaya bir lezzet zenginliği çıkıyor.

Bulgaristan’ın, Slav özellikleri ile Akdeniz mutfağını, Osmanlı’ dan kalma Türk yemekleriyle Bağımsızlık sonrasında yaygı nlaşan Avrupa lezzet örneklerini içinde barındıran ve hepsini uyum içinde kullanan özgün bir mutfak geleneği var. Genelde Bulgar mutfağı oldukça dengeli. Hem et yemekleri, hem sebzeli yemekler, hem de sütlü ürünler bol miktarda tüketiliyor. Genellikle, Bulgar mutfağında kısa sürede pişirme yöntemleri ve fırın, önemli bir yer tutuyor. Bir başka özellik de, lezzet arttıran katkıların oldukça yaygı n olması. Pek çok yemekte taze ya da koyulaştırılmış süt, soğan ve sarımsak da önemli bir yer tutuyor. Çubritza yani kekik çok kıymetli, aynı şekilde maydanoz, nane ve dereotu da.

Keyifli bir kahvaltı

Bulgar kahvaltıları hem bol çeşitli, hem de bol keyişi. Kahve, çay, süt, reçel, tereyağı, zeytin, peynir, sucuk, salam, jambon, sosis, pastı rma. Bulgarlar için kahve, özellikle sabahları önemli. Çok kaliteli olan Bulgar peynirleri ise ülke dışında bile popüler. Özellikle, Kaşkaval adıyla bilinen kaşar peyniri birçok ülkeye ihraç ediliyor. Trakya usulü bir Beyaz Peynir olan Sirene ise, hemen hemen bütün salataların ve kahvaltıların olmazsa olmazı.

Bulgaristan'da geleneksel yemekler çorba, mevsim sebzeleri eşliğinde soslu, kızarmış ya da fırında pişirilmiş et ve ızgaralar ve börek. Domuz etiyle yapılan Kebapçe isimli kebap türü çok lezzetli. Filibe deyince de Türkiye’de ilk akla gelen şey köfte. Ana yemekte iki temel kategori var: Izgara et ve tencere yemeği. Tencere yemekleri toprak kaplarda uzun süre pişirilerek yapılıyor: kavurma (et-sebze karışımı), güveç, musakka, türlü gibi.

İyi bir akşam yemeği aperatifle başlıyor. Genellikle rakiya, mastika veya votka’ya bol meze çeşitleri eşlik ediyor. Örneğin Patlıcan ezmesi çok popüler. Patlıcana sarmı sak ve sıvı yağ ekleniyor. Sıcak giriş yemekleri; Biber ya da kabak dolması, asma yaprağı veya lahana ile yapılan sarma’lar, pane türleri, sarmısaklı kabak, patlıcan ya da çok makbul olan beyin kızartması vs. Mişmaş da çok tüketilen bir yiyecek. Yumurta, domates ve biber aynı anda pişirilerek yapılı- yor. Bizim menemen’imiz yani. Kış yemekleri ise daha ağır: lahanalı domuz eti, kuru fasulye, sulu köfte gibi.

Bol çeşitli ve leziz çorbalar, Bulgar mutfağının çok temel bir unsuru. Hem öğle, hem akşam yemeklerinde tüketiliyor. Süslü-işlemeli pişmiş topraktan kaselerde sunuluyor. Pileşka (tavuk çorbası), Bob Çorba ya da manastirska (kuru fasulye çorbası) ve işkembe çorbası rağbette. işkembe çorbası, bol içkili gecelerin ardından, sabahları da tüketiliyor. Isırgan otu çorbası (koprivena), ıspanak çorbası (spanaçena), kuzu ciğeri çorbası, balık çorbası, paça çorbası, kurban çorbası şeklinde liste uzayıp gidiyor.

Tatlılar arasında, baklava ya da kadayıf gibi Doğu tatlıları da var, krem karamel ve krep gibi Avrupa tatlıları da. Kişa (yağlı, yumurtalı kızarmış hamur işi), ponichka (pudra şekerli ya da içinde marmelat tarzı tatlılar olan yağda kızartılmış börek) ve gevrek (susamlı, yuvarlak bir çeşit çörek) sayabileceğ imiz diğer tatlılardan.

NAZDRAVE! (Sağlığınıza)

Aile ve arkadaşlık bağlarının güçlü olması, konukseverlik, geleneklere düşkünlük, yani beraberliklerin önemsenmesi, mutfak kültürünü de etkiliyor. Çok sayıda kutlama, bayram ve özel gün, hatta her türlü bahane, insanları bir yemekte aynı masa etrafında buluşturuyor. Aynı masa etrafında buluşmanı n olmazsa olmazı da bir şeyler içip keyişenmek. Rakiya: Adı Türk rakısından geliyor, Balkanlar’ın tamamında hayli revaçta ve Bulgarların da en tercih ettiği alkollü içki. Derecesi yüzde 40 dolaylarında ve açık sarı renkte.

Rakiya’ya başta Çopska olmak üzere genelde salatalar eşlik ediyor. iki ana rakiya çeşidi var: Erik bazlı (slivova) olanı daha zengin aromalı. Üzümden yapılanı (grozdova) ise daha sek. Slivenska Perla, erik rakıları içinde en ünlü olanı. Üzüm rakısının en itibarlı sı da Pomorie şehrinde üretilen Alambik. fieftali, kayısı, elma, incir ve ayvadan üretilen rakiyalar da var. Bazı türleri tahta fıçılarda saklanıyor, bu da ona değişik bir aroma veriyor. Prepecenica alkol oranı yüzde 70’i geçebilen bir rakı çeşidi. Greyana ya da Kuvana ise kış günlerinde bal ya da şekerle yumuşatılarak ve özellikle de sıcak içiliyor. Mastika da anasonlu bir aperatif, sulandırılarak ya da susuz içilebiliyor.

Bulgar şarabına kendine özgü karakterini veren yerel üzümlerden üretilen şarapların en öne çıkanları Mavrud, Pamid, Gamza (Gımza) ve Misket; son derece kaliteliler. Gül vadisi bu üretimde önemli bir yer tutuyor. Ülkenin en kayda değer mahzenleri Pamidovo, Brestovitza, Karlovo, Brezovo ve Stara Zagora’da. Kesinlikle ziyaret edilip tadım yapılması gereken yerler. Melnik’te parlak renkli, en ünlü şaraplar üretiliyor. Harsovo, Mavrud ve Pamid (yumuşak ve hafif) uzun süre saklanabilen enfes kırmızı şaraplar. Kuzeyde üretilen Gamza da bekletilebilenlerden. Beyaz şaraplardan Misket dışında Dimyat (sek), Tamyanka, Madara (şekerli) ve Han Krum da çok beğeniliyor. Iskra, köpüklü şarabın en tutulanı.

Ülkenin kendi doğal kaynağı olan maden suları da çok tüketiliyor. Bilinen markalar: Devin, Hisarya ve Gorna Banya. Bulgaristan bira da üretiyor, hem kaliteli, hem de ucuz. En popüler biralar Kamenitza ve Zagorka; mutlaka tadılması gereken lezzetler. Değişik tat arayanlar Ariana ve Stolichno’yu da deneyebilir. Likörde ise gül, frambuaz ve vişne gibi tatlar görüyoruz. Ve boza ile ayran: Sofraları n sevilen unsurları.

http://www.diplomat.com.tr/atlas/sayilar/sayi6/sayfalar.asp?link=s6-17.htm