Türk heykeltıraş can dostum Vejdi’yi Bulgaristan Kültür Bakanı yapacağım      

Gülden AYDIN gaydin@hurriyet.com.tr
19 Temmuz 2009
 
Bulgaristan’da 5 Temmuz’da yapılan genel seçimlerden, Türklere çifte vatandaşlığı kaldıracağından korkulan Boyko Borisov (49) galip çıktı. Borisov’un partisi GERB, oyların yüzde 40’ını alarak parlamentoda 116 milletvekilliği alırken, son iki dönemdir Türklerin oyuyla koalisyon ortağı olan Hak ve Özgürlükler Hareketi (DPS) muhalefette kaldı.


Vejdi Raşidov: Abiciklerime, dayıcıklarıma acıdım da siyasete girdim

Yeni Başbakan, korkulanın aksine Bulgaristan’da dini ve etnik ayrımcılığın söz konusu olmayacağını iddia ediyor. 27 Temmuz’da resmen kurulacak hükümet için 5 milletvekiline daha ihtiyacı var. Yapılacak görüşmelere ırkçı partilerin dahil edilmediğini söylüyor. Hükümetinde ve bakan yardımcılıklarında en az 4 Türk’ün görev alacağını vaat eden Borisov, partisinin tek Türk milletvekili ünlü heykeltıraş Vejdi Raşidov’un da Kültür Bakanı olacağını ilk kez Hürriyet’e açıkladı. Yeni Bulgar Başbakanı, DPS Lideri Ahmet Doğan’ın ayrımcılığa dayalı politika yaptığını, Bulgar ve Türk halkları arasında bu ayrımın olmadığını savunuyor.

Komşumuz Bulgaristan, 1 milyona yakın Türk’ün yaşadığı 8 milyonluk bir ülke. 1980’lerde Todor Jivkov döneminde Türkler Bulgarlaştırma politikalarına maruz kaldı. Türkçe isim, anadil ve ibadet hakları yasaklanarak göçe zorlandı.
Aradan yıllar geçti. Bulgaristan, 2005’te NATO üyeliğiyle Türkiye’nin müttefiki, 2007 Ocak’ında da AB üyesi oldu. Bulgaristan Türkleri’nin 20 yıl önce kurduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi ise özgür seçimlerde büyük başarılar kazandı. 2001’de 21 milletvekiliyle eski Kral Simeon’un partisine, 2005’te de 34 milletvekiliyle Sosyalist Parti’ye koalisyon ortağı oldu, Meclis’te üç bakanlık aldı: Başbakan Yardımcılığı, Doğal Afetler, Çevre ve Tarım bakanlıkları.
Fakat Hak ve Özgürlükler Hareketi 5 Temmuz’da yapılan son seçimlerde 38 milletvekili çıkararak sandalye sayısını artırsa da bu kez iktidar ortağı değil. Çünkü karşısında eski Sofya Belediye Başkanı Boyko Borisov’un, oyların yüzde 40’ını silip süpüren GERB partisi var. DPS’nin kalesi sayılan Kırcaali’de bile GERB’e hatırı sayılır bir oy kayması oldu. GERB’in listebaşı adayı ünlü heykeltıraş Vejdi Raşidov, çok yüksek oy alarak (9 bin) Kırcaali’den milletvekili oldu.
Peki, seçim mitinglerinde Türkleri tedirgin eden ifadeler kullanan yeni lider, başbakanlığında neler yapacak? Borisov’la görüşmek için Sofya’ya gittik. Onlarca kameraman ve gazeteciden kaçarak Vitoşa Dağı eteklerindeki bir otelde buluştuk. Bulgaristan Türkü gazeteci-yazar Nahide Deniz’in çevirmenlik yaptığı röportaj sırasında, Borisov’un sık sık sarıldığı ve “Can dostum” dediği müstakbel Kültür Bakanı Vejdi Raşidov da yanımızdaydı.

EN BÜYÜK GÜVENCE AB VE TÜRKİYE

Seçim sonuçları ve yeni dönemle ilgili Sofya’da siyasetçi, işadamı, Bulgar seçmenlerle; Türk bölgeleri olan Rodoplar’daki Pazarcık, Batak, Yeni Mahalle, Filibe, Kırcaali’ye gidip Türklerle konuştuk. Verimli Bulgaristan toprakları, olağanüstü doğasıyla göz alıcıydı. Şehir tabelalarında artık isimler Kiril alfabesinin yanı sıra Türkçe de yazıyordu. Kadınlar şık ve rahattı. AB yolunda hızla ilerleyen Bulgaristan’daki Türklerin yaşam kalitelerindeki artış ve huzur, göz ardı edilemeyecek kadar büyüktü.
Yine de, Borisov seçim öncesi ABD’de “Türkler ve Romanlar kötü malzeme” dediği için Türk köy ve kasabalarında, Jivkov dönemini yaşayan orta yaş üstündeki Türkler endişeli. En iyimserleri bile temkinli konuşuyor, “Bekleyelim, görelim” diyorlar. Ama gençler, AB ve Türkiye’nin Bulgar politikaları üzerindeki gücüne güveniyor. Birçoğu, oy verdiği Borisov’a şans tanıyor.

TÜRK EMNİYETİ’NDEKİ ARKADAŞLARA SELAM

Türk Emniyeti ile çok başarılı ortak çalışmalar yaptık, 2005’te Murat Demirel’i de yakaladık. Dönemin MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun, Türk Emniyet Genel Müdürü Gökhan Aydıner ve Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dairesi Başkanı Hanefi Avcı’yı çok severim. Çok önemli uyuşturucu ve diğer büyük suç şebekelerine ortak operasyonlar yaptık. ABD bizim ortak mücadelemizi örnek gösterdi, ödüllendirdi. Afganistan’dan yola çıkan uyuşturucu hattının üzerinde iki ülkeyiz. Özel hatlı telefonumuzla 10-15 dakika içinde Türk ve Bulgar emniyetleri, ortak operasyon için harekete geçiyorduk. Türk Emniyeti ile bu ortaklığı tekrar başlatmak için bir araya gelmek istiyoruz. Aydıner ve Avcı’ya, Türk Emniyeti’ne selamlarımı iletin. Ankara’ya iki kez geldim. Emniyet Genel Müdürü iken Murat Demirel’i yakaladıktan sonra Türk Emniyeti davet ettiğinde Dikmen’de kaldım. İstanbul’da Türk meslektaşlarımla futbol da oynadım. Sofya Belediye Başkanı olduktan sonra da belediye başkanları toplantısı için 2007’de Melih Gökçek’in davetiyle Ankara’ya yine geldim. Beni toplantı yerine götürmek için polis arkadaşlarım Emniyet’in helikopteriyle gelerek sürpriz yaptılar. Hep birlikte yemek yedik. Siyasiler, ‘Hadi toplantı bitti, gidelim’ dediler ama polis arkadaşlarımla konuşmak için kaldım. Aslında çok özel bir anım var ama hükümet resmen kurulduktan sonra sizi davet edip anlatacağım.

TÜRKLERLE BULGARLAR ARASINDA DEĞİL TÜRKLERLE TÜRKLER ARASINDA PROBLEM VAR

Ülkemi seviyorum ve elbette milliyetçiyim ama Bulgar-Türk ayrımcılığı yapmıyorum. Bu ayrımcılığı yapan, Hak ve Özgürlükler Hareketi lideri Ahmet Doğan’dır. Türk bölgelerini köy köy gezdim. Bulgaristan’da halk arasında etnik ayrımcılık yok. Halk üzerinde Ahmet Doğan’ın şirketlerinin ekonomik baskısı var. Doğan, şirketleriyle halkı çembere almış. Sıkıntı bundan kaynaklanıyor. Aslında Türklerle Bulgarlar arasında değil, Türklerle Türkler arasında problem var. Hükümeti kurmak için gereken beş milletvekilini, kesinlikle aşırı milliyetçi partilerden almayacağız. Türkiye’deki ve Bulgaristan’daki Türklere önce sağlık diliyorum. Şunu bilsinler ki Bulgaristan AB ve NATO çerçevesinde iyi bir noktaya gidiyor. Türk devletiyle ciddi dostluk, komşuluk ilişkileri içinde yaşamak istiyoruz. Türkler şunu iyi bilmeliler ki Bulgaristan’daki çıkarları sadece Ahmet Doğan tarafından korunmuyor. Tam tersine bu çatışma ve gerginlik, Bulgar-Türk ayrımı yapan unsurlar tarafından yaratılıyor. Herkesin yasalar önünde eşit olduğunu anlatmak istiyoruz.

TÜRKİYE ASİMİLASYON İDDİALARINA İNANMASIN

Yakın vadede bütçeyi yapmamız, AB fonlarını ve yabancı yatırımlarını Bulgaristan’a çekmemiz gerekiyor. Şu anda bizi kurtaracak çözümler bunlar. Halk, bize verdiği oylarla bu gelirleri artırmamızı, yolsuzlukların üzerine gitmemizi ve devleti soyanları cezalandırmamızı istiyor. Yasaların gereğini yerine getireceğiz ve bu paraları devlete aktaracağız. Bütün bunları tek başıma yapmayacağım. Her konuda, her sektörden arkadaşlarımla bir ekip oluşturacağım. Başarmak için bu ekibe güveniyorum. İlk kez Bulgarlar tanıdıkları, bildikleri insanlara oy verdiler. Neye güveneceklerini şimdi iyi biliyorlar. Ben en süper değilim. Ama halk beni iyi biliyor, iyi tanıyor. Siyaset, ekip işidir. Her zaman benden daha akıllıları, benden daha iyisini yapanları etrafıma topladım. Ne kadar güzel resim yapsam da, kültür ve sanat söz konusuysa tabii ki ekipte sorumluluğu Vejdi alacak. Spor için ekipte iki olimpiyat şampiyonu yer alacak. En iyi ekibi bir araya getirerek ekonomik krizi atlatacağız. Ekibimin en iyilerini hem hükümete, hem de parlamento komisyonlarına yerleştireceğim. Vejdi, Kültür Bakanı olacak. Bunu henüz hiçbir Bulgar gazeteci bilmiyor. İlk kez Hürriyet’e açıklıyorum. Mesajımı hem Bulgar Müslümanlara, hem Türk devletine Hürriyet aracılığıyla vermek istiyorum. Türk devletinin bizim iyi komşumuz olmasını istiyoruz. Bizim partimizde Bulgaristan Türkleri ve farklı Türk soylarına mensup olanlar da var. Milletvekilimiz, bakanımız, bakan yardımcımız olacaklar. Bu mesajımı sizin aracılığınızla iyi komşumuz Türkiye’ye iletiyorum ki asimilasyon kampanyası iddialarına inanmasın, kanmasın. AB üyesi Bulgaristan’ın iktidar partisiyiz. Dini ve etnik ayrım yapmayacağız. Kuralımız, yasalar her şeyin üzerindedir. Politikalarımız her zaman yasaların üstünlüğüne dayanacak.

BOYKO BORİSOV KİMDİR?

İtfaiyeci ve Jivkov’un en yakın korumasıydı

13 Haziran 1959’da doğdu. 1988’e kadar itfaiyeciydi. Yangın söndürmeden amirliğe kadar itfaiyenin her kademesinde çalıştı. OBO adlı, üst düzey yetkilileri gizli koruma şirketini kurduktan sonra 1991’de Todor Jivkov’un arkasında, en yakın koruması oldu. Jivkov sonrası ticarete atıldı. 2001’de Bulgaristan’a dönen Kral 2’nci Simeon Sakskoburggotski’nin de yakın korumalığını yaptı. Kral başbakan olduğunda, Borisov’u emniyet genel müdürü atayarak ödüllendirdi. Bu görevde üç yıl kaldı ve büyük başarılara imza attı, emniyette en yüksek rütbe olan generalliğe yükseldi. 2005’te Kral Simeon’un partisi NDSV’den milletvekili oldu, aynı yıl istifa ederek Sofya Belediye Başkanlığı’na bağımsız aday oldu, kazandı. Belediye başkanı olarak Bulgaristan’ın Avrupai Kalkınması İçin Yurttaşlar (GERB) adında sivil toplum hareketini kurdu. Yolsuzlukla mücadelede ve belediye hizmetlerindeki başarısıyla halkın desteğini aldığında GERB’i siyasi partiye dönüştürdü. Katıldığı ilk seçimde en yüksek oyla hükümeti kurma görevini aldı. Bulgaristan’ın önemli bankalarından Sibank’ın sahibi Tsvetelina Borislavova ile birlikte yaşıyor.